Běła jedła
Běla jědla (Abies alba)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
pórěd: Konifera (Coniferales)
swójźba: Chójcowe rostliny (Pinaceae)
pódswójźba: Abietoideae
rod: Jedła[1][2] (Abies)
sekcija: Abies
družyna: Běła jedła
wědomnostne mě
Abies alba
Mill. (1768)
Kórta
Rozšyrjenje běłeje jedle
Wobźěłaś
p  d  w

Běła jedła (Abies alba) jo bom ze swójźby chójcowych rostlinow (Pinaceae).

Abies alba

Wopisanje wobźěłaś

Běła jedła jo bom, kótaryž dośěgnjo wusokosć wót 50 m.

Krona jo wusko kjaglojta. Wjeršk je pśi młodych bomach wótšy, pózdźej kulowaty.

Škóra jo gładka a swětłošera.

Jěgły wobźěłaś

Jěgły su pśecejzelene, płone, zgibujobne, na górnem boku błyšćece śamnozelene, sejźe zwětšego w dwěma rědoma a dośěgnu dłujkosć wót 1,2 až 3 cm. Jich dolny bok njaso dwa běłej paska. Mimo togo su prědku tupe abo zarěznjone.

Kwiśonkowy stołk wobźěłaś

Kwiśo wót maja až do junija. Žeński kwiśonkowy stołk jo zrownany. Muski kwiśonkowy stołk stoj na kóńcu gałuzow. Kwiśenje zachopi w starstwje wót 60-70 lět.

Šyški wobźěłaś

Šyški su zrownane a dośěgnu dłujkosć wót 10 až 16 cm. Pśi zdrjałosći na bomje rozpadnu.

Stojnišćo wobźěłaś

Rosćo w lěsach we wusokosćach mjaz 400 a 1000 m. Preferujo fryšne, chłodne, małokalkowate abo kalkowate zemje. Rostlina jo cuśniwa napśeśiwo zmarznjenju.

Rozšyrjenje wobźěłaś

Rostlina jo w górinach srjejźneje a pódpołdnjoweje Europy rozšyrjona.

Wužywanje wobźěłaś

Nožki wobźěłaś

  1. Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 167
  2. W internetowem słowniku: Tanne

Žrědła wobźěłaś

  • Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, bok 428 (nim.)
  • Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, bok 388 (nim.)

Eksterne wótkaze wobźěłaś

 
Commons