Puckowina

Puckowina (wósrjejź oktobra)

systematika

Domena

Eukaryoty

Swět

Rostlinstwo

Rosidy
Eurosidy I

pórěd:

(Rosales)

swójźba:

Rožowe rostliny (Rosaceae)

pódswójźba:

Spiraeoideae

tribus:

Twardopackosadowe rostliny (Amygdaleae)

rod:

Prunus

družyna:

Puckowina^[1]^[2]

wědomnostne mě

Prunus spinosa

L.

Wikipedija:Projekt za botaniku

p • d • w

Puckowina^[1]^[2] (Prunus spinosa) jo kerk ze swójźby rožowych rostlinow (Rosaceae). Dalšne serbske mě jo slěwica^[3]. Jogo płod jo pucka^[1]^[2].

Wopis wobźěłaś

Puckowina jo w lěśe zeleny, śernjowaśe wugótowany, wótstojece a gusto roznogaśowany kerk abo małki bom, kótaryž dośěgnjo wusokosć wót 1 až do 3 (3,5-4,5) m. Rostlina jo pśeśiwo mrozoju njecuśniwa.

Młode gałuzy na zachopjeńku su kósmate, ale skerjej gołe bywaju, maju cerwjenojtu škóru, kótaraž w starosći carnje.

Zymske pupki su kulojte, dośěgnu wusokosć wót 1 až do 2 mm a su šerobrune až cerwjenobrune.

Łopjena wobźěłaś

Łopjena su měnjate, zubate a dośěgnu dłujkosć wót 2 až do 4 cm (5 cm) a su dłujko wogonkate.

Łopjency su wopacnje owalne až eliptiske, dośěgnu dłujkosć wót 3 až do 4 cm a šyrokosć wót 15 až do 20 mm, maju na spódku małe nektarowe załzy a su na górnem boku śamnozelene, na dolnem boku jasnjejše a na žyłkach kósmate.

Kwiśonki wobźěłaś

Kwiśo wót apryla až do maja (wót měrca až do apryla). Kwiśonki stoje pó jadnom abo pó dwěma, su krotko wogonkate, kwiśu dłujko pśed wubijanim lista a dośěgnu šyrokosć wót 1 až do 1,5 cm. Wóni su dwójorodnikojske, maju dwójnu kwiśonkowu wobalku a su pěślicbne. Keluch jo njenaglědny. Kronowe łopjeńka dośěgnu wjelikosć wót 5 až do 8 mm a su běłe. Stameny su něźi 20.

Kwiśonki buchu wót insektow pśedewšym pcołkow woprošone.

Płody wobźěłaś

Twardopackaty płod jo kulowaty, pśisamem carny, módrje pómrozkowane dośěgnjo wjelikosć wót 10 až do 15 mm. Packa dośěgnjo wjelikosć wót 8 až do 9 mm, jo kulojta a se njewótźělujo wót zelenego, kisałego płodowego měsa. Płody zdrjaju wót septembra až do oktobra.

Płody se góźe pó někotarych mrozach jěsć.

Chromozomy wobźěłaś

Puckowina z stwórej sadu chromozomow płaśi ako póchadna forma slěwcyny (Prunus domestica), kótaraž ma šesćoru sadu chromozomow. Druga póchadna forma jo wišnjowa slěwcyna (Prunus cerasifera) z dwójnej sadu chromozomow.

Stojnišćo wobźěłaś

Rosćo w słyńcnych krjach resp. žywych płotach, na lěsnych a drogowych kšomach, kamjentnych gromadach. Ma lubjej wutkate, cesto kalkate zemje.

Rozšyrjenje wobźěłaś

Puckowina jo w Europje z wuwześim pódpołnocy a dłujkego zajtša, w małej Aziji, Kawkazu, dłujkowjacornej Africe rozšyrjony. W Alpach až do wusokosćow wót 1000 m wustupujo.

Wužywanje wobźěłaś

Płody se mógu za wugótowanje alkoholiskich napojow, mězgow abo marmeladow wužywaś.

Nožki wobźěłaś

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 396
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 W internetowem słowniku: Schlehe
↑ Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 452

Žrědła wobźěłaś

Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, bok 690 (nim.)
Mayer, Schwegler: Welcher Baum ist das?, Bäume, Sträucher, Ziergehölze, ISBN 978-3-440-11273-1, bok 170 (nim.)
Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, bok 456 (nim.)
Seidel/Eisenreich: BLV Bestimmungsbuch Bäume und Sträucher, ISBN 3-405-13737-3, boki 66-67 (nim.)
Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, bok 418 (nim.)