Azija
Azija, abo teke Aziska (něgajšne mě), jo pó pśestrěni a wobydlaŕstwje nejwětšy kontinent na swěśe a granicujo z Europu na pódwjacorje, ze Śichym oceanom na pódzajtšu, z Indiskim oceanom na pódpołdnju a z Afriku na krotkem wjacorje.
| |
| Płoń: | 44.614.000 km² |
| Wobydlarje: | 4,1 mrd. (2011) |
| Licba krajow: | 49 |
W Aziji jo cełkownje wěcej ako styri miliardy luźi žywe, wót togo wěcej ako 2,5 miliardy w Chinskej a Indiskej. To wucyni něźi 60 procentow swětowego wobydlaŕstwa. W 49 krajach Azije powěda se wokoło 1.800 wšakich rěcow.
Mimo pó wobydlaŕstwje a pó pśestrěni nejwětšego kraja (Chinska a Rusojska) namakaju se w Aziji teke nejwušy górski rěd (Himalaja), nejdłymšy a zrazom nejstaršy jazor (Bajkal), nejwětšy jazor (Kaspiske mórjo), nejdłymša mórska grobla (Marijanowa grobla), nejdłymšej lažece wódy (Wumarłe mórjo) a sedym wót źaseś nejwětšych metropolowych regionow swěta (Tokio-Yokohama, Jakarta, Šanghaj, Seoul, Mumbai, Manila a Delhi).
Regiony a staty wobźěłaś
| Mě stata a chórgoj |
Pśestrěń (km²) |
Licba wobydlarjow (2002) |
Gustosć wobydlarjow (wob./km²) |
Głowne město |
|---|---|---|---|---|
| Centralna Azija: | ||||
 Kazachstan
|
2 346 927 | 13 472 593 | 5,7 | Astana |
 Kirgiziska
|
198 500 | 4 822 166 | 24,3 | Biškek |
 Tadžikistan
|
143 100 | 6 719 567 | 47,0 | Dušanbe |
 Turkmenistan
|
488 100 | 4 688 963 | 9,6 | Ašchabad |
 Usbekistan
|
447 400 | 25 563 441 | 57,1 | Taškent |
| Pódzajtšna Azija: | ||||
 Chinska ludowa republika
|
9 584 492 | 1 384 303 705 | 134,0 | Peking |
 Hongkong (ChLR)
|
1 092 | 7 303 334 | 6 688,0 | — |
 Japańska
|
377 835 | 126 974 628 | 336,1 | Tokio |
 Macao (ChLR)
|
25 | 461 833 | 18 473,3 | — |
 Mongolska
|
1 565 000 | 2 694 432 | 1,7 | Ulaanbaatar |
 Pódpołnocna Koreja
|
120 540 | 22 224 195 | 184,4 | Pchjongjang |
 Pódpołdnjowa Koreja
|
98 480 | 48 324 000 | 490,7 | Soul |
 Chinska republika (Taiwan)
|
35 980 | 22 548 009 | 626,7 | Tchaj-pej |
| Pódpołnocna Afrika: | ||||
 Egyptojska
|
63 556 | 1 378 159 | 21,7 | Kairo |
| Pódpołnocna Azija: | ||||
 Rusojska
|
13 115 200 | 39 129 729 | 3,0 | Moskwa |
| Krotkozajtšna Azija: | ||||
 Brunei
|
5 770 | 350 898 | 60,8 | Bandar Seri Begawan |
 Filipiny
|
300 000 | 84 525 639 | 281,8 | Manila |
 Kambodža
|
181 040 | 12 775 324 | 70,6 | Phnompenh |
 Indoneziska
|
1 419 588 | 227 026 560 | 159,9 | Jakarta |
 Laos
|
236 800 | 5 777 180 | 24,4 | Vientiane |
 Malayzija
|
329 750 | 22 662 365 | 68,7 | Kuala Lumpur |
 Burma
|
678 500 | 42 238 224 | 62,3 | Naypyidaw |
 Singapur
|
693 | 4 452 732 | 6 425,3 | Singapur |
 Thailandska
|
514 000 | 62 354 402 | 121,3 | Bangkok |
 Pódzajtšny Timor
|
15 007 | 952 618 | 63,5 | Dili |
 Vietnam
|
329 560 | 81 098 416 | 246,1 | Hanoj |
| Pódpołdnjowa Azija: | ||||
.svg){kind=small} Afghanistan
|
647 500 | 27 755 775 | 42,9 | Kabul |
 Bangladeš
|
144 000 | 133 376 684 | 926,2 | Dhaka |
 Bhutan
|
47 000 | 2 094 176 | 44,6 | Thimphu |
 Indiska
|
3 287 590 | 1 045 845 226 | 318,2 | Nové Dillí |
 Iran
|
1 648 000 | 66 622 704 | 40,4 | Teheran |
 Malediwy
|
300 | 320 165 | 1 067,2 | Malé |
 Nepal
|
140 800 | 25 873 917 | 183,8 | Katmandu |
 Pakistan
|
803 940 | 147 663 429 | 183,7 | Islamabad |
 Sri Lanka
|
65 610 | 19 576 783 | 298,4 | Kolamba |
| Pódwjacorna Azija: | ||||
 Armeńska
|
29 800 | 3 330 099 | 111,7 | Jerewan |
 Azerbajdžan
|
41 370 | 3 479 127 | 84,1 | Baku |
 Bahrajn
|
665 | 656 397 | 987,1 | Manama |
 Cypern
|
9 250 | 775 927 | 83,9 | Nikosia |
 Pasmo Gazy
|
363 | 1 203 591 | 3 315,7 | Gaza |
 Georgiska
|
20 460 | 2 032 004 | 99,3 | Tbilisi |
 Irak
|
437 072 | 24 001 816 | 54,9 | Bagdad |
 Israel
|
20 770 | 6 029 529 | 290,3 | Jeruzalem |
 Jordaniska
|
92 300 | 5 307 470 | 57,5 | Amman |
 Kuwait
|
17 820 | 2 111 561 | 118,5 | Kuwait |
 Libanon
|
10 400 | 3 677 780 | 353,6 | Beirut |
 Oman
|
212 460 | 2 713 462 | 12,8 | Maskat |
 Katar
|
11 437 | 793 341 | 69,4 | Doha |
 Saudi-Arabska
|
1 960 582 | 23 513 330 | 12,0 | Rijád |
 Syriska
|
185 180 | 17 155 814 | 92,6 | Damaskus |
 Turkojska
|
756 768 | 57 855 068 | 76,5 | Ankara |
 Zjadnośone Arabske Emiraty
|
82 880 | 2 445 989 | 29,5 | Abú Dhabí |
| Pódwjacorny brjog
|
5 860 | 2 303 660 | 393,1 | — |
 Jemen
|
527 970 | 18 701 257 | 35,4 | San'á |
| Dogromady | 43 810 582 | 3 902 404 193 | 86,8 | |
Někotare wótwisne abo okupěrowane teritorije:
Glědaj teke wobźěłaś
Wótkaz wobźěłaś
Commons: Azija – Zběrka wobrazow, widejow a audio-datajow
Afghanistan • Armeńska • Azerbajdžan • Bahrain • Bangladeš • Bhutan • Brunei • Chinska • Cypern • Filipiny • Georgiska • Gódowna kupa • Hongkong • Indiska • Indoneziska • Irak • Iran • Israel • Japańska • Jemen • Jordaniska • Pódpołdnjowa Osetija • Kambodža • Katar • Kazachstan • Kirgiziska • Kokosowe kupy • Kuwait • Laos • Libanon • Macao • Malaysia • Malediwy • Mongolska • Myanmar • Nepal • Oman • Pakistan • Palestina • Pódpołdnjowa Koreja • Pódpołnocna Koreja • Pódzajtšny Timor • Rusojska • Saudi-Arabska • Singapur • Sri Lanka • Syriska • Tadźikistan • Taiwan • Thailandska • Tibet • Turkmenistan • Turkojska • Ujgurska • Usbekistan • Vietnam • Zjadnośone arabske emiraty
