Kšejcerwjeny janowy krick

Kšejcerwjeny janowy krick
Kšejcerwjeny janowy krick (Ribes sanguineum)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Eudikotyledony
Jědrowe eudikotyledony
pórěd: (Saxifragales)
swójźba: Hendryškowe rostliny (Grossulariaceae)
rod: Janowy krick[1] (Ribes)
družyna: Kšejcerwjeny janowy krick
wědomnostne mě
Ribes sanguineum
Pursh
Wobźěłaś
p  d  w

Kšejcerwjeny janowy krick (Ribes sanguineum) jo kerk ze swójźby hendryškowych rostlinow (Grossulariaceae).

Kšejcerwjeny janowy krick
Łopjena a kwiśonkowe pupki
Kwiśecy kerk kšejcerwjenego janowego kricka

Wopisanje wobźěłaś

Kšejcerwjeny janowy krick rosćo ako 1 až 4 metry wusoki list chytajucy, měko roznogaty, w lěśe zeleny kerk. Njenjaso śernje.

Škóra jo šerobruna až cerwjenobruna. Młode pšuśiki su załzojśe kósmate.

Łopjena wobźěłaś

Měnjate łopjena maju owalnu wobcerbu, su tśilapate až pěślapate, na bazy wutšobojte, na górnem boku pitśku zmaršćone, na dolnem boku gusto šerofilcojte a něźi rowno tak šyroke kaž dłujke (, 5-10 cm). Fryšne łopjenowe zazelenjenje w nalěśu wónja žywicowje.

Kwiśonki wobźěłaś

Dwójorodnikojske, nadpadne kwiśonki su mócnje rožojte a se pokaza w samskim casu z łopjenami w aprylu až do maja. Wóni stoje pó 5 až 30 w 3−7 cm dłujkich, rownych abo pśewisujucych kulojtych granach. Jadnotliwe kwiśonki su 5 až 10 mm wjelike a maju pěś mócnje cerwjene až pinkojte kronowe łopjeńka. Kwiśonkowe wogonki su załzojte.

Płody wobźěłaś

Płody su śamnopurpurne, módrje pśimrozowane jagody, kótarež w junija až do juliju zdrjaju. Jagody su něźi 1 cm wjelike; wóni su jědne, maju pak małko aromy.

Stojnišćo wobźěłaś

Rosćo w bogatych na krě górskich listowych lěsach a na wótkłonach.

Rozšyrjenje wobźěłaś

Kšejcerwjeny janowy krick póchada ze pódwjacora Pódpołnocneje Ameriki a wustupujo tam wót Britiskeje Kolumbiskeje až do Pódpołnocneje Kaliforniskeje.

Systematika wobźěłaś

W družynje bu slědujucej warietetnosći (pó źělach teke ako póddružynje wobglědowanej) rozeznawanej:

  • Ribes sanguineum var. glutinosum (Benth.) Loudon
  • Ribes sanguineum var. sanguineum

Chromozomowa licba jo 2n=16.

Wužywanje wobźěłaś

Dla jaskrawje cerwjenego kwiśonkow bu kšejcerwjeny janowy krick wót lěta 1826 cesto ako pyšny kerk w zagroźe sajźona.

Kubłańske formy wobźěłaś

Wjele sortow jo su kubłane. Móžne barwy kwiśonkow su: běła až śamnocerwjena. Tu někotare sorty:

  • 'Brocklebankii': Ma rožojte kwiśonki a njaso złote łopjena.
  • 'King Edward VII': Ma kaž karmesin cerwjene kwiśonki.
  • 'Pulborough Scarlet': Ma cerwjene kwiśonki a bujnje kwiśo.
  • 'Tydeman's White': Ma běłe kwiśonki.
  • 'White Icicle': Ma běłe kwiśonki.

Nožki wobźěłaś

  1. W internetowem słowniku: Johannisbeerstrauch

Žrědła wobźěłaś

Eksterne wótkaze wobźěłaś

« Kšejcerwjeny janowy krick » w drugich wikimediskich projektach :