Linux: Rozdźěl mjazy wersijami

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Michawiki (diskusija | pśinoski)
SKeine Bearbeitungszusammenfassung
Derbeth (diskusija | pśinoski)
S wótměła -> wótměwała (nic raz, jano wjele raza); druge rěcne korektury
Rědka 16:
Dataja:Linux Mint 15 Cinnamon.png|[[Cinnamon]]
Dataja:E17 screenshot.jpg|[[Enlightenment]]
Dataja:Bash screenshot.png|[[Bash]] (cysto tekstowy interfacemodus)
Dataja:Aptitude.png|[[Aptitude]] (tekstowy manager paketow [[deb]])
</gallery>
Na rozdźěl k wjele komercielnym systemam, njewobstoj jaden jednotny grafiski pówjerch za Linux, dokulaž Linux njejo kšuśe zwězany z takim pówjerchempówjerchom (jo móžno instalěrowaś system bźez njogo a jano w tekstowem modusu źěłaś − na pśikład na serwerach). Popularne grafiske pówjerchy stej na pś. [[KDE]] a [[GNOME]], kenž njejstej specifiskej za Linux, ale źěłatej na wjele unix-pódobnych systemach. Wobstoj teke wjele drugich grafiskich pówjerchow z wšakorakim wuglědanim. Zwětšego distribucija wubjerawuběra za sebje jaden pódprěty grafiski pówjerch, su pak distribucije, kótarež daju wužywarjam liche wuzwólenje.
 
== Software ==
Na zachopjeńku instalacija noweje software jo se wótměławótměwała z wužyśim [[kompilacija|kompilacije]] [[žrědłowy kode|žrědłowego koda]] programa, a źěłowe rědy za kompilaciju su byli wažne źěle systema. Někótare distribucije su stwórili swójske formaty ''binarnych paketow'', to wuznamjenijo paketow z kompilěrowanymi programami. Něnto wjele distribucijow dajo móžnosć lažkeje instalacije noweje software pśez ''manager paketow'', kótaryž pokazujo pakety grafiski a wólodujo a konfigurěrujo je awtomatiski, tak až wužywaŕ njemusy rozměś techniske detaile. Zasej jo pak móžno, programy direktnje ze žrědłowego koda instalěrowaś, jolic njewobstoj binarny paket za danu distribuciju abo wužywaŕ co optiměrowaś program za swój computer.
 
Popularne formaty binarnych paketow su [[deb]] (stwórjony za distribuciju [[Debian]], teke wužywany na pś. wót [[Ubuntu]]) a [[RPM]] (stwórjony za [[Red Hat]], teke wužywany na pś. wót [[Fedora]], [[SUSE]], [[CentOS]] a [[Mandriva]]). Zwětšego distribucija wužywa jano jaden format binarnych paketow, jo pak móžno formaty mjazy sobu konwertěrowaś. Paket w danem formaśe pśigótowany za jednujadnu distribuciju móžo źěłaś w drugej distribuciji, ale njejo garantija za to we wšych padach. Za formaty dajo wjele programow za zastojanje paketow - ako grafiske, tak teke tekstowe.
 
Su distribucije, źož do togo casa instalacija software wótměwa se pśedewšym ze žrědlowego koda. Tak jo na pś. w [[Gentoo]], kenž specielnje spěchujo taku žěłowuźěłowu wašnju.
 
Linux jo zwětšego zwězany z wótworjonym software, źož wužywarje maju lichy pśistup k žrědłowemu kodoju programa. Njejo to pak regula: dajo teke programy za Linux, kenž se wótbywaju jano w binarnej formje, bźez žrědłowego koda, kótaryž dajo se kompilěrowaś. Pśikłady su [[gónjak]]i za grafikowe kórty a někótare komercielne programy, ako platforma computerowych graśow [[Steam]] wót [[Valve Corporation]], źož za graśa dej se płaśiś a pśistup k nim jo wobgranicowany.