Michał Frencel: Rozdźěl mjazy wersijami

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Tlustulimu (diskusija | pśinoski)
S Kategorija:Duchowne wótwónoźona; Kategorija:Duchowny pśidata (z HotCat)
Tlustulimu (diskusija | pśinoski)
korektura, dodank žrědłow
Rědka 1:
[[image:Frencel_1706.jpg|thumb|right|200px|Zachopjeńk ewangeliuma pó swětym Mateju z Nowego Testamenta w pśełožku Michała Frencla z lěta 1706.]]
 
'''Michał Frencel''' (teke: ''Brancel)''; (* w februarufebruarje 1628 w Běčicach pla [[Hodźij|Hodźija]] w [[Górna Łužyca|Górnej Łužycy]]; † [[29. septembra|29. septembra]] [[1706|1706]] w [[Budestecy|Budestecach]]) jo był faraŕ, rěcywědnik a sobuzałožaŕ górnoserbskeje pisneje rěcy.
 
Wón jo se naroźił ako syn wejsnego sudnika a šosarja. Pó tym, až jo wuchójźił wjerchojsku šulu w [[Mišnjo|Mišnju]] (1643-1649) jo se pódał na studium teologije do [[Lipsk|Lipska]] a [[Wytpark|Wytparka]] (Wittenberg). 1651 jo dostał prědne farske městno w [[Kózło|Kózłom]]. Pó jadnasćo lětach jo se pśesedlił 1662 z familiju do [[Budestecy|Budestec]], źož jo źěłał až do swójeje smjerśi.
 
Frencel płaśi ako załožaŕ górnoserbskeje pisneje rěcy. Ze swójimi pśełožkami (Ewangelium sw. Mateja a Marka 1670, Mały Katechismus 1693, Knigły Psalmow 1703, [[Nowy Testament|Nowy Testament]] 1706) kaž teke z originalnymi wuźěłami (Budestečańska dupa 1688, list ruskemurusojskemu carjojucaroju 1697, wšake basni) jo wuwiśe [[górnoserbšćina|górnoserbskeje rěcy]] wósebnje wobwliwował. Ako prědny jo zawjadł diakritiske znamuška pó čěskemčeskem pśikłaźe. Njejo ale mógał swóje pśedstajenja wó serbskem pšawopisu pśesajźiś a jo se jogo pózdźej zasej wóstajił.
 
Ako prědny (znaty) Serb jo Frencel se wuznał ku zgromadnosći słowjańskich narodow, což njejo zwuraznił jano w lisće rusojskemu carjojucaroju z lěta 1697, ale teke w pśedsłowach k swójim spisam.
 
== Pśikłady z tekstow ==
Rědka 22:
 
'''1703 Psalm 10,4''' Besbożny je tak hordy a niwny / ſo ſ-nikim nerodżi / wſchitke jeho myßle ßu / ſo nima Boha.
== Žrědła ==
* Kaulfürst, Fabian: ''Studije k rěči Michała Frencla''. Budyšin: [http://www.domowina-verlag.de/hs/titule/522-studije-k-reci-michala-frencla LND], 2012. (ISBN 978-3-7420-2215-8) {{ref-hsb}}
* Kunze, Peter: ''Frencel (Brancel, Frentzel) Michał (Michael)'', [http://saebi.isgv.de/biografie/Michael_Frentzel_%281628-1706%29 Nastawk w Sakskej biografiji]
* Mětškowa, Ludmila: ''Michał Frencel (1)''. W: Šołta, Jan; Kunze, Pětr; Šěn, Franc (wud.), ''Nowy biografiski słownik. K stawiznam a kulturje Serbow''. Budyšin: LND, 1984, str. 141 sl.
* Röseberg, Karl: ''Leben und Wirken von Michael Frentzel''. Drježdźany: Ungelenk, 1930.
 
[[Kategorija:Spisowaśel]]