Nowoseelandska: Rozdźěl mjazy wersijami

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Tlustulimu (diskusija | pśinoski)
S kategorija
Tlustulimu (diskusija | pśinoski)
korektura, dodank, -kał RLa
Rědka 1:
{{pólěpšćo}}
{{Stat
|mě swójske=New Zealand<br />Aotearoa
|mě swójske=<span style="font-size:1.4em">'''{{lang|en|New Zealand}}'''</span> ([[Engelska rěc|engliski]])<br /><span style="font-size:1.4em">'''{{lang|mi|Aotearoa}}'''*</span> ([[Maorišańska rěc|maorišański]])
|mě serbske=Nowoseelandska
|wopon=Coat of Arms of New Zealand.svg
|chórgoj=Flag of New Zealand.svg
|połoženje=LocationNewZealand.png
|rěc=[[engelšćina]], [[maorišćina]], [[gestikulaciska rěc]]
|rěc=[[Engelska rěc]] <br /> [[Maorišańska rěc]] <ref> [[:de:Maorische Sprache|Maorische Sprache - w nimskem wikipediju.]] </ref> <br /> [[Gestikulaciska rěc]] <ref> [[:de:Neuseeländische Gebärdensprache|Neuseeländische Gebärdensprache - w nimskem wikipediju.]] </ref>
|stolica=[[Wellington]]
|forma kněžerstwakněžarstwa=parlamentarna a konstitucijnaparlamentariska monarchija
|głowny=kralowka [[Elizabeth II.]] tam zatupowana <brsmall>(zastupowana />pśez generalnego guwernera [[AnandJerry Satyanand]]Mateparae)
|šef=premierminister [[John Key]]
|płoń=268&nbsp;680269.652 km²
|wobydlarje=4&nbsp;268&nbsp;900.445.000
|lěto=20082011
|gustosć ludnosći=1516,94/km²
|pjenjeze=nowoseelandski dolar
|hymna=God Defend New Zealand <br /> God Save the Queen
|casowa cona=[[koordiněrowany swětowy cas|UTC]] +12 <br /> <small>(lěśojski cas: UTC+13)</small>
|njewótwisnosć=[[25. nowembra]] [[1947]]
|znamje za awta=NZ
|TLD=.nz
Zeile 24 ⟶ 25:
}}
 
'''Nowoseelandska''' ([[Maorišańska rěc|''maorišański'']] '''''Aotearoa''''', [[Engelšćina|''engelski'']] '''New Zealand''' a [[Nimšćina|''nimski'']] Neuseeland) jo njewótwisny stat, kótaryž zwětšego na dwěma wjelikima kupoma w krotkowjacornem źělu [[Śichy ocean|Śichego oceana]]. Ma styri a poł miliony wobydlarjow a pśestrěń wót pśisamem 270.000 kwadratnych kilometrow, pótakem jo wětša ako [[Wjelika Britaniska (kupa)|Wjelika Britaniska]], ma pak jano źaseśinu jeje wobydlarstwa. W lěśe [[1947]] bu njewótwisna wót [[Zjadnośone kralojstwo|Zjadnośonego kralojstwa]], wóstanjo pak až do źinsajšnego z cłonkom [[Commonwealth]]a.
 
Dwě nejwětšej a głownej kupje stej [[Pódpołdnjowa kupa (Nowoseelandska)|Pódpołdnjowa]] a [[Pódpołnocna kupa (Nowoseelandska)|Pódpołnocna kupa]]. Pódpołdnjowa kupa ma wětšu pśestrěń, ale Pódpołnocnu kupu wobedla wěcej luźi. Nejwětše město Pódpołnocneje kupy jo [[Auckland]] z wěcej ako 400.000 wobydlarjami, mjaztym až ma na samskej kupje lažeca stolica [[Wellington]] jano wokoło 200.000 wobydlarjow. Nejwětše město Pódpołdnjoweje kupy jo [[Christchurch]] z něźi 350.000 wobydlarjami. Powšyknje jo Nowoseelandska wjelgin rědko wobsedlona, cogoždla ma teke pśimě ''Zelena kupa''.
'''Nowoseelandska''' <ref> [http://www.dolnoserbski.de/dnw/neuseeland.html Nowoseelandska - w dolnoserbskego internetowem słowniku.] </ref> ([[Maorišańska rěc|''maorišański'']] <ref> <!-- [[:de:Maorische Sprache|Maorische Sprache - w nimskej Wikipediji.]] --> </ref> '''''Aotearoa''''', [[Engelšćina|''engelski'']] '''New Zealand''' a [[Nimšćina|''nimski'']] Neuseeland) jo kraj, kótaryž lažy na pódpołdnjowej zemskej połkulu něźi 2&nbsp;000 km na krotke zajtšo wót [[Awstralija|awstralskego kontinenta]].
 
 
[[Dataja:SIF-Beehive-3-Cropped.jpg|thumb|center|Parlamentowe twarjenje w [[Wellington]]. ]]
Zeile 72 ⟶ 73:
|-
|
* [[Azijaŕ]] ''(jo pśewažny źěl do azijiskemaziskem zasedliśnem ludow su [[Japanaŕ]]ju)'',
''a drugich''.
|
|-
|}
{{-}}
=== Maorišańske ludow (rodow) ===
 
[[Dataja:Maori ST 03.jpg|thumb|left|upleft| ]]
[[Dataja:Tino_Rangatiratanga_Maori_sovereignty_movement_flag.svg|thumb|left|upleft|Maorišańska chórgoj]]
{| border="1" style="border-collapse:collapse; border-color:#ffffff; margin-top:1px; margin-bottom:15px; font-size:95%" cellpadding="1" width="80%"
|-
! align="center" bgcolor="#bcbcbc" width="40%"| Maorišańske ludow (rodow) su:
! align="center" bgcolor="#ffffff" width="20%"| późěl na cełkownej ludnosći
| bgcolor="#ffffff" rowspan="18" width="20%"| [[Dataja:Tihori-Ngati-Awa.jpg|right|upright|150px| ]]
|-
|
* [[Kāti Mamoe]] ''abo'' "Ngāti Mamoe"
|
|-
|
* [[Moriori]] †
|
|-
|
* [[Muaupoko]]
|
|-
|
* [[Ngā Puhi]]
|
|-
|
* [[Ngā Rauru]] ''abo'' "Ngāti Rauru"
|
|-
|
* [[Ngā Ruahine]]
|
|-
|
* [[Ngā Ruanui]]
|
|-
|
* [[Ngāi Tai]] ''abo'' "Ngāti Tai"
|
|-
|
* [[Ngāi Tahu]] ''abo'' "Ngai Tahu" ''a'' "Kāi Tahu"
|
|-
|
* [[Ngai Takoto]]
|
|-
|
* [[Ngai Tamanuhiri]] ''abo'' "Ngāti Tamanuhiri"
|
|-
|
* [[Ngai te Rangi]]
|
|-
|
* [[Ngapuhi ki Whaingaroa]] ''abo'' "Ngāti Kahu ki Whaingaroa"
|
|-
|
* [[Ngarauru]]
|
|-
|
* [[Ngaruanui]]
|
|-
|
* [[Ngaterangi]]
|
|-
|
* [[Ngāti Ākarana]]
|
|-
|
* [[Ngāti Apa]]
|
|-
|
* [[Ngāti Awa]]
|
|-
|
* [[Ngāti Hako]]
|
|-
|
* [[Ngāti Hau]]
|
|-
|
* [[Ngāti Haua]]
|
|-
|
* [[Ngāti Hauiti]]
|
|-
|
* [[Ngāti Hei]]
|
|-
|
* [[Ngāti Huia]]
|
|-
|
* [[Ngāti Kahu]]
|
|-
|
* [[Ngāti Kahungunu]]
|
|-
|
* [[Ngāti Koata]]
|
|-
|
* [[Ngāti Kuia]]
|
|-
|
* [[Ngāti Kuri]]
|
|-
|
* [[Ngāti Mahuta]]
|
|-
|
* [[Ngāti Mamoe]]
|
|-
|
* [[Ngāti Manawa]]
|
|-
|
* [[Ngāti Maniapoto]]
|
|-
|
* [[Ngāti Maru]]
|
|-
|
* [[Ngāti Mutunga]]
|
|-
|
* [[Ngāti Paoa]]
|
|-
|
* [[Ngāti Pikiao]] (Te Arawa)
|
|-
|
* [[Ngāti Poneke]]
|
|-
|
* [[Ngāti Porou]]
|
|-
|
* [[Ngāti Pukenga]]
|
|-
|
* [[Ngāti Pukenga ki Waiau]]
|
|-
|
* [[Ngāti Rahiri Tumutumu]]
|
|-
|
* [[Ngāti Ranginui]]
|
|-
|
* [[Ngāti Rangiteaorere]] (Te Arawa)
|
|-
|
* [[Ngāti Rangitihi]] (Te Arawa)
|
|-
|
* [[Ngāti Rangiwewehi]] (Te Arawa)
|
|-
|
* [[Ngāti Rarua]]
|
|-
|
* [[Ngāti Raukawa]]
|
|-
|
* [[Ngāti Rauru]] ''abo'' "[[Nga Rauru]]"
|
|-
|
* [[Ngāti Ruanui]]
|
|-
|
* [[Ngāti Ruapani]]
|
|-
|
* [[Ngāti Tahu]] (Te Arawa)
|
|-
|
* [[Ngāti Tai]] ''abo'' "[[Nga Tai]]" ''a'' "[[Ngai Tai]]"
|
|-
|
* [[Ngāti Tama]]
|
|-
|
* [[Ngāti Tamanuhiri]] ''abo'' "[[Ngai Tamanuhiri]]"
|
|-
|
* [[Ngāti Tamatera]]
|
|-
|
* [[Ngāti Tara Tokanui]]
|
|-
|
* [[Ngāti Te Ata]]
|
|-
|
* [[Ngāti Toa]] ''abo'' "[[Ngāti Toarangatira]]"
|
|-
|
* [[Ngāti Tutekohe]]
|
|-
|
* [[Ngāti Tuwharetoa]]
|
|-
|
* [[Ngāti Wai]]
|
|-
|
* [[Ngāti Whakaue]]
|
|-
|
* [[Ngāti Whānaunga]]
|
|-
|
* [[Ngāti Whare]]
|
|-
|
* [[Ngāti Whātua]]
|
|-
|
* [[Pakakohi]]
|
|-
|
* [[Patukirikiri]]
|
|-
|
* [[Poutini]]
|
|-
|
* [[Rangitane]]
|
|-
|
* [[Rongowhakaata]]
|
|-
|
* [[Rongomaiwahine]]
|
|-
|
* [[Tangahoe]]
|
|-
|
* [[Tapuika]] (Te Arawa)
|
|-
|
* [[Taranaki (iwi)|Taranaki]]
|
|-
|
* [[Tarawhai]] ([[Te Arawa]])
|
|-
|
* [[Te Aitanga-a-Hauiti]]
|
|-
|
* [[Te Aitanga-a-Mahaki]]
|
|-
|
* [[Te Arawa]]
|
|-
|
* [[Te Ati Hau Nui-A-Paparangi]]
|
|-
|
* [[Te Āti Awa]]
|
|-
|
* [[Te Aupōuri]]
|
|-
|
* [[Te Kawerau]]
|
|-
|
* [[Te Rarawa]]
|
|-
|
* [[Te Roroa]]
|
|-
|
* [[Te Uri-o Hau]]
|
|-
|
* [[Tuhoe]]
|
|-
|
* [[Tuhourangi]] (Te Arawa)
|
|-
|
* [[Uenuku-Kopako]] (Te Arawa)
|
|-
|
* [[Waikato (iwi)|Waikato]]
|
|-
|
* [[Waitaha]] (Te Arawa)
|
|-
|
* [[Whakatohea]]
|
|-
|
* [[Whānau-a-Apanui]]
|
|-
|}
 
== Stawizny ==
 
== Zastojarstwo ==
{| border="1" style="border-collapse:collapse; border-color:#f2f2f4; margin-top:1px; margin-bottom:15px; font-size:95%" cellpadding="1" width="100%"
|-
! bgcolor="#ffffff" rowspan="18" width="40%"| [[Dataja:Regions of New Zealand.png|280px|center|Karte Neuseelands mit eingezeichneten Grenzen der Regionen]]
! bgcolor="#efefef" width="3%"|
! align="left" bgcolor="#bcbcbc" width="15%"| regiony<br /> <br />
! align="left" bgcolor="#bcbcbc" width="15%"| stolica/<br />zastojanje sedło
! align="right" bgcolor="#bcbcbc" width="10%"| płoń<br /><small>(km²)</small>
! align="right" bgcolor="#bcbcbc" width="20%"| wobydlarje<br /><sup><small>(2)</small></sup><br />
|-
|align="center"|1 || [[Northland (Neuseeland)|Northland]] || [[Whangarei]] || align="right"|13&nbsp;941 || align="right"|147&nbsp;600
|-
|align="center"|2 || [[Auckland (Region)|Auckland]] || [[Auckland]] || align="right"|16&nbsp;140 || align="right"|1&nbsp;316&nbsp;900
|-
|align="center"|3 || [[Waikato (Region)|Waikato]] || [[Hamilton (Neuseeland)|Hamilton]] || align="right"|25&nbsp;598 || align="right"|381&nbsp;800
|-
|align="center"|4 || [[Bay of Plenty (Region)|Bay of Plenty]] || [[Tauranga]] || align="right"|12&nbsp;447 || align="right"|257&nbsp;600
|-
|align="center"|5 || [[Gisborne]] <sup><small>(1)</small></sup> || [[Gisborne]] || align="right"|8&nbsp;351 || align="right"|44&nbsp;900
|-
|align="center"|6 || [[Taranaki (Region)|Taranaki]] || [[Stratford (Neuseeland)|Stratford]] || align="right"|7&nbsp;273 || align="right"|105&nbsp;500
|-
|align="center"|7 || [[Manawatu-Wanganui]] || [[Palmerston North]] || align="right"|22&nbsp;215 || align="right"|227&nbsp;100
|-
|align="center"|8 || [[Hawke’s Bay]] || [[Napier (Neuseeland)|Napier]] || align="right"|14&nbsp;164 || align="right"|149&nbsp;100
|-
|align="center"|9 || [[Wellington (Region)|Wellington]] || [[Wellington]] || align="right"|8&nbsp;124 || align="right"|456&nbsp;900
|-
|align="center"|10 || [[Marlborough (Neuseeland)|Marlborough]] <sup><small>(1)</small></sup> || [[Blenheim (Neuseeland)|Blenheim]] || align="right"|12&nbsp;484 || align="right"|42&nbsp;300
|-
|align="center"|11 || [[Nelson (Neuseeland)|Nelson]] <sup><small>(1)</small></sup> || [[Nelson (Neuseeland)|Nelson]] || align="right"|445 || align="right"|45&nbsp;200
|-
|align="center"|12 || [[Tasman (Neuseeland)|Tasman]] <sup><small>(1)</small></sup> || [[Richmond (Neuseeland)|Richmond]] || align="right"|9&nbsp;786 || align="right"|45&nbsp;800
|-
|align="center"|13 || [[Canterbury (Neuseeland)|Canterbury]] || [[Christchurch]] || align="right"|45&nbsp;845 || align="right"|520&nbsp;600
|-
|align="center"|14 || [[West Coast (Neuseeland)|West Coast]] || [[Greymouth]] || align="right"|23&nbsp;000 || align="right"|30&nbsp;600
|-
|align="center"|15 || [[Otago]] || [[Dunedin]] || align="right"|31&nbsp;476 || align="right"|195&nbsp;000
|-
|align="center"|16 || [[Southland]] || [[Invercargill]] || align="right"|30&nbsp;753 || align="right"|93&nbsp;600
|-
|align="center"|17 || [[Chatham-Inseln]] <sup><small>(3)</small></sup> || [[Waitangi (Chatham-Inseln)|Waitangi]] || align="right"|963 || align="right"|750
|-
| colspan="6" style="font-size:smaller" | <!--
<sup><small>(1)</small></sup> Diese Regionen sind {{lang|en|Unitary Authorities}}, nehmen also zugleich Aufgaben von Region und Distrikt wahr. <br />
<sup><small>(2)</small></sup> Bevölkerungsschätzung basiert auf der Volkszählung von 2001.<br />
<sup><small>(3)</small></sup> Die Chatham-Inseln liegen circa 800 Kilometer östlich von Neuseeland und sind nicht auf der Karte eingezeichnet. Sie haben den besonderen Status eines {{lang|en|Islands Councils}} mit den Befugnissen einer {{lang|en|Unitary Authority}}.<br /> -->
|}
 
== Noty ==
<references/>
 
== Wótkaze ==
 
* [http://www.nzembassy.com/home.cfm?CFID=30215350&CFTOKEN=79388422&l=36&c=1 Nastawk politikego a kulturnego informacije wó Nowoseelandskach <small>(Nimski)</small>]
* [http://www.neuseeland-neuseeland.com/neuseeland-botschaft/ Nastawk nowoseelandskego wjelikopósłaństwa w Barlinju] [http://www.nzembassy.com/contact.cfm?CFID=524204&CFTOKEN=21702&c=1&l=36 ]