Staropólšćina: Rozdźěl mjazy wersijami

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
S stilowe pólěpšenja, pšawopis, drobne rěcne korektury
S →‎Pisanje: pšawopis
Rědka 29:
[[Dataja:Book of Henryków.PNG|366px|thumb|right|Pisanje w Henrykowskich knigłach]]
[[Dataja:Litera_"ą"_z_Kazań_Świętokrzyskich.png|thumb|Kompjuterowe pisanje pismika "ą" w pisanju [[Swětokśicne prjatkowanja|swětokśicnych prjatkowanjow]]]]
Śěžkosć, na kótaruž [[srjejźowěk|sjrejźowěkowesrjejźowěkowe]] [[pisaŕ|pisarje]], kótarež su wopytali rěc skodificěrowaś, su starcyli, jo było njepśiměrjenje [[łatyński alfabet|łatyńskego alfabeta]] do někotarych zukow pólskeje rěcy, na pśikład ''cz'', ''sz''. Z teje pśicyny jo se staropólska rěc rědko zapisała a njejo měła standardny pšawopis. Jaden pismik jo mógł někotare zuki pódawaś – na pś. '''s''' jo se cytało ako ''s'', ''sz'' abo ''ś''. Pisanje słowow jo se makało pśisamem dopołnje z pšawopisom [[łatyńšćina|łatyńšćiny]], na pś. ''Bichek'' – Byczek, ''Gneuos'' – Gniewosz a p. Prědna zapisana staropólska sada, wó kótarejž wěmy, jo se zapisała wokoło lěta 1270 w [[Šlazyńska|Šlazyńskej]] w t. p. [[Henrykowske knigły|Henrykowskich knigłach]]: '''Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai''' (originalne zněnje: '''"Daj, uć ja pobrusza, a ti pocziwaj"''' – źinsajšna pólšćina: ''"Daj, niech ja pomielę, a ty odpoczywaj"'' abo ''"Pozwól, że ja będę mełł, a ty odpocznij"'')<ref> dolnoserbski: ''"Daj mě zemlaś, a ty wótpócni"''</ref>.
 
Prědne naraźenje zjadnotnjenja pšawopisa jo pśednjasł [[Jakub Parkoszowic]], profesor [[Jagiellońska uniwersita|Krakowskeje akademije]]. Reforma jo wobstojała w zawjeźenju rožkatych a kulowatych pismikow za rozeznawanje twardych a měkich konsonantow a zasejpódawanje [[wokalowa dłujkosć|wokaloweje dłujkosći]] pśez dwójne pisanje wokalow, na pś ''aa'' – /a:/. Ale naraźenje Parkoszowica njejo se pśiwzeło, a jogo teoretiske koncepcije njejsu se wót nikogo pókšacowali.