Linux: Rozdźěl mjazy wersijami

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Derbeth (diskusija | pśinoski)
S wótměła -> wótměwała (nic raz, jano wjele raza); druge rěcne korektury
J budissin (diskusija | pśinoski)
SKeine Bearbeitungszusammenfassung
 
Rědka 4:
[[Distribucije Linuxa]] su kombinacije Linux-kernela a wubraneje software, kótarež se njewótwisnje wuwijaju. Pśigótowaŕ distribuciji wobstara źěl źěła twarjenja gótowego systema. Pśi twarjenju Linuxa wobźěluju se firmy, organizacije a teke dobrowólniki. Wobstoje ako dermotne (na pś. [[Debian]], [[Fedora]]) tak teke komercielne distribucije (na pś. [[Red Hat]], [[SUSE]]).
 
Linux wužywa se na wjele pólach: w [[serwer]]ach, supercomputerach, [[personalny computer|personalnych computerach]], [[router]]ach a zasadźenych systemach, a teke [[mobilny telefon|mobilnych telefonach]] (ako baza systema [[Android]]). Ako system za serwery jo Linux jaden z nejwěcej wužywanych źěłańskich systemow; ako system za personalne computery njejo tak popularny. K wužywarjam Linuxa słušaju teke wjelike pśedewześa a kněžarstwakněžaŕstwa, na pśikład francojski parlament, ministarstwoministaŕstwo za zašćitowanje USA, [[München]], [[Amazon]], [[Google]], [[Peugeot]] a [[Samsung]].
 
Mě ''Linux'' póchada wót awtora Linux-kernela, Fina [[Linus Torvalds|Linusa Torvaldsa]], kenž dotychměst nawjedujo wuwiśe kernela.
Rědka 22:
 
== Software ==
Na zachopjeńku instalacija noweje software jo se wótměwała z wužyśim [[kompilacija|kompilacije]] [[žrědłowy kode|žrědłowego koda]] programa, a źěłowe rědy za kompilaciju su byli wažne źěle systema. Někótare distribucije su stwórili swójske formaty ''binarnych paketow'', to wuznamjenijo paketow z kompilěrowanymi programami. Něnto wjele distribucijow dajo móžnosć lažkeje instalacije noweje software pśez ''manager paketow'', kótaryž pokazujo pakety grafiski a wólodujo a konfigurěrujo jejo awtomatiski, tak až wužywaŕ njemusy rozměś techniske detaile. Zasej jo pak móžno, programy direktnje ze žrědłowego koda instalěrowaś, jolic njewobstoj binarny paket za danu distribuciju abo wužywaŕ co optiměrowaś program za swój computer.
 
Popularne formaty binarnych paketow su [[deb]] (stwórjony za distribuciju [[Debian]], teke wužywany na pś. wót [[Ubuntu]]) a [[RPM]] (stwórjony za [[Red Hat]], teke wužywany na pś. wót [[Fedora]], [[SUSE]], [[CentOS]] a [[Mandriva]]). Zwětšego distribucija wužywa jano jaden format binarnych paketow, jo pak móžno formaty mjazy sobu konwertěrowaś. Paket w danem formaśe pśigótowany za jadnu distribuciju móžo źěłaś w drugej distribuciji, ale njejo garantija za to we wšych padach. Za formaty dajo wjele programow za zastojanje paketow - ako grafiske, tak teke tekstowe.