Janšojce: Rozdźěl mjazy wersijami

'''Janšojce''' ({{wrěcy|de}} ''nimski Jänschwalde'') su dwójorěcna gmejna w zwězkowem kraju [[Bramborska]] wna pódzajtšu [[Nimska|Nimskeje]]. Laže we wokrejsu [[Sprjewja – Nysa]] a słušaju k [[Amt Picnjo|amtoju Picnjo]]. Gmejna jo wjeligin znata za [[Milinarnja Janšojce|milinaŕnju Janšojce]] a [[Brunicownja Janšojce|brunicownju Janšojce]]

Pó kóńcu [[Lodowa doby|lodoweje doby]] pśed 10.000 lětami ako jo było zasej śoplejše a jo dało někotare zwěrjeta a rostliny, su pśišli nomadizěrujuce góńtwarje a zběrarje pśez źinsajšne Janšojce. Ale wobstawne wobsedlenje pśez luźi njejo dało. W 3. lěttysacu pśed naroźenim Kristusa jo tam móžno było na roli źěłaś a dobytk kubłaś, dokulaž klimatiske wobstojnosći su se pólěpšyli. Luźe w młodokamjeńtnej dobje su wužywali južo źěłowe rědy z kamjenjow a sudobja z paloneje běłeje gliny, ale nic tak wjele pśedmjatow z togo casa su se namakali. Akle z [[Bronzowa doba|bronzoweje doby]] dajo źinsa wjele namakankow (na pśikład keramik, broni, pyšnjeńki a źěłowe rědy). W maju 1937 jo na pśikład źěłaśeŕ pśi zeleznicy Richard Schwella z [[Janšojce–Pipanojce|Janšojc – Pipanojce]] 10 pjeršćenjow za spódnu ruku z bronze wukopał. Se góda, až su se importěrowali z Durinskeje. Weto slěźarje se mysle, až njejo dało w tom casu wobstawne wobsedlenje. Wóni měnje, až luźe su strony źinsajšnych Janšojc jano pśeprěkowali na běgu wót [[Chóśebuz|Chóśebuza]] do [[Gubin|Gubina]]. W prědnych lětach pó naroźenju Kristusa su Germany w stronach Janšojc žywe byli (Burgundarje, Semnony). Pla śěganja ludow su Germany spušćili [[Dolna Łužyca|Dolnu Łužycu]] a [[Serby]] su pśišli z pódzajtšneje [[Europa|Europy]] do pódzajtšneje Nimskeje. Wóni njejsu byli jadnotna etniska kupka, ale su se zestajili z někotarych rodow. Do Dolneje Łužyce su pśišli z tym gibanim roda „Lunsici“. Mě “Łužyca” źo slědk na toś ten rod. W lěśe 1346 su Janšojce se prědny raz ako cerkwina wjas naspomnjeli (su musali pón 3 kroše na biskupstwo płaśiś) Ale z togo wuchada, až jo dało wjas južo w 13./14. stolěśu a až jo se wužywała ako droga wót Chóśebuza do Gubina (luźe su cesto wubrali drogu pśez „gólu Jänschensa“). Janšojce laže na kupje z pěska, ale dla bagnišćow we wokolinje, jo dało teke cesto pólaśa tam. Togodla domy su se twarili na wjelikich zanjasonych kamjenjach a dwóry su se flastrowali z bolami. Stare domy su pak bolane chromy pak domy z gliny byli, a su měli słomjane kšywa abo sćinjane kšywa. W amtskich knigłach [[Picnjo|Picnja]] wót 1554 stoj, až w cěłej Małksej – Sprjewi- nižynje bagnowy lěs w tom casu jo był. Ale južo tam jo se zachopiło rodowanje. Dokulaž wjele gólow a nic tak wjele pólow jo dało, pólne źěło njejo grało wjeliku rolu w Janšojcach. Ale weto sy namakał łuku za byki a łuku za swinje. Mimo togo su se domy za pastyrjow a za słomu , šaparja a wudwór se twarili. Ale južo na 30.03.1784 jo było rozpušćenje wudwóra, kótarež jo było slěd wót wusušenja, dokulaž to jo pótrjefiło nejlěpše roly wudwóra. W tom casu su pśišli někotare kolonisty do Janšojc a su twórili sedlišćo. Wót 13 kolonistow w lěśe 1777 jo było 11 najamnikow a 2 šejca.
 1789/1790 jo teke ceły bagnowy lěs se rodował. Pśi tom jo nastała wjelika płonina za nowe rolnikaŕstwo a za wobsedlenje. Kolonisty w Janšojcach su bydlili ako pódpołdnjowe tak teke pódpołnocne šaparje, což jo było zwenka jsy. Nowy wejsny źěl jo se pomjenił ako [[Janšojce – Pipanojce]] a słuša až do źinsa pšawniski k [[Janšojce – Wjas|Janšojcam – Wjas]]. Kolonisty tam su cesto źěłali ako rucnikaŕ, šapaŕ, gólny źěłaśeŕ abo ako najamnik we wudwórje (až do rozpušćenja) abo pla bura. Z twarjenim zeleznice a zeleznicowego zastanišća su namakali teke wjele kolonistow tam źěło, na pśikład ako budkaŕ.
Pśez parcelěrowanje někotarych žywnosćow wót burow a „Friedrichshof“ a pśez pśenajmjeśe wót zemje fary a wušeje gólnikaŕnje, su měli mjeńše zawody móžnosć se pówětšyli. Dla togo gólne źěłaśerje a zeleznicarje su pachane domy twarili a burske syny su se sedlili w [[Janšojce – Pipanojce|Janšojcach – Pipanojce]]. Z tym jo sedlišćo se wjelgin pówětšyło wokoło šaparnje a Janšojce – Pipanojce su měli pón južo wěcej ako 80 byśow. W lěśe 1842 jo wětšnik na droze do Drjejc se twarił, což jo było notne, dokulaž w drugem paźe luźe w Janšojcach luźe su musali wjelgin dłujku drogu k dalšnemu wětšnikoju jěś.
1845 jo dało wjeliki wogeń we jsy, pśi comž 10 dwórow jo se wótpaliło. Teke w 19.stolěśu drogi wót jsy do [[Janšojce – Pipanojce|Janšojc – Pipanojce]] a do [[Drjejce|Drjejc]] su se pówušyli a se flastrowali, a na kóncu (1897) jo dało wusoku wódu, kótaraž jo měła ako slěd njeraźone žni. Wót lěta 1875 su byli amtska wjas.
W slědujucych lětach luźe su dostali nowe dopóznaśa wó rostlinach a wó zasajźenju gnojidłow. Z tym jo zasej móžno było wunoski pówušyś.
Wót 1900 jo se zachopiła mechanizacija rolnikaŕstwa. Pón luźe su źěłali z secnicu město kóse, z secomłośenicu město cepa a młośenice, z mašinu za kulkikopanje město kulkikopawy a kopawki, a wóni su měli wódowód město śěgateje studnje a awta a traktory město mócy luźi a zwěrjetow.
W lětach 1926, 1927, 1930 a 1958 jo dało zasej wusoke wódy, kótarež wjelgin špatnje za góspodarstwogóspodaŕstwo su byli. Teke pla swětoweju wójnowu wjele luźi jo wumrěło.
 W 1930ych lětach lětanišćo, kenž słuša k Drjejcam, jo se natwariło. To jo pón ako militarne lětanišćo se wutwariło. W lěśe 1953 natwaŕ sedlišća w [[Janšojce – Pódzajtšo|Janšojcach – Pódzajtšo]] jo se zachopiła. To jo źinsa wejsny źěl Janšojc. Sedlišćo tam jo někak 650 bydlenjow, kupnicu, dwa gósćenca, post, šulu, źiśownju z hortom a teke zeleznicowe zastanišćo měło.
Pó drugej swětowej wójnje žywnosći w Janšojcach su se zjadnośili do LPG. Z tym rolnikaŕstwo jo cyniło doprědkarstwa a luźe su namakali wěste źěłowe městna. Druge luźe z Janšojc su mógali we wótworjonej jamje abo w milinaŕni źěłaś a dla dobrego zeleznicowego zwiska do [[Chóśebuz|Chóśebuza]] a do [[Gubin|Gubina]] su teke měli dobru móžnosć tam źěło namakaś.
Wót 1990 militarne lětadło w [[Drjejce|Drjejcach]] njeeksistěrujo dalej.
 Źinsa su Janšojce na centralnem wótwódowem pśewóźe a wódowóźe pśizamknjone a někotare wobydlarje teke móžnosć maju za zastarenje z zemskim płunom.
 K gmejnje Janšojce słušaju něnto 4 wejsne źěle ([[Janšojce – Wjas]] (z [[Janšojce-Pipanojce|Janšojcami-Pipanojce]]) , [[Drjejce]], Janšojce – Pódzajtšo, [[Grěšna]]).