Giacomo Puccini
Na 22.12.1858 jo w Lucca w Toskanje snaž nejwažnejšy komponist w stawiznach italskeje opery se naroźił: Giacomo Antonio Domenico Michele Secondo Maria Puccini. Mamy jomu muzikaliske dožywjenja ako „La Bohème“, „Tosca“ abo „Madama Butterfly“ se źěkowas. Arije ako „Nessun dorma“ wot opery „Turandot“ abo „Dovunque al mondo“ wot „Madama Butterfly“ stej teke hyšći źinsa popularneje kure klasiki.
 |
Toś ten nastawk musy se pólěpšyś, dokulaž jogo rěcna forma jo hyšći njedosegajuca. Glědajśo na to, aby wón był w korektnej dolnoserbšćinje pisany. Jolic nastawk ma wěcej ako jaden njedostatk, wužywaj pšosym pśedłogu |
Žywjenje a twórjenje
wobźěłaśŽywjenje až do casa prědnych kompozicijow
wobźěłaśPopšawny fakt, až Giacomo Puccini jo był muzikaŕ, njejo njezjapki. Slědkoju won pochada wot familije z muzikaliskimi korjenjami, někotare wot swojich wóścow su teke komponisty byli. Woni zu zwětšego cerkwinsku muziku komponěrowali. Teke nejsławy Puccini jo zachopił swoju karieru ze sakralneju muziku. Won jo organist a wjednik chora w Lucca był a jo w lěśe 1880 do Mailand pśeśěgnuł za studium kompozicije na konserwatoriumje. W tom lěśe won jo teke swoju „Messa di Gloria“ (mša mimo Credo, Sanctus a Agnus Die) spisał. Tworba pśedstajijo wažny kšac w źěle Giacoma Puccini. Napśeśiwo drugej mšy, solopartije za tenor a bas w „Messa di Gloria“ Puccina stej tak dramatiskej, až wonej pokazujotej zgromadnje z opulentnym orchestrěrowanjom južo wjelgin mocne znamje pozdźeje lubosći Puccina za dramatiku. Južo w tom casu někotare muzikaliske motiwy su take teatraliske, až woni dopomnjeju na operu. Slědny postark, kenž jo młodego Puccina ku komponěrowanjoju operu sporał, jo był woglěd opery „Aida“ wot Giuseppa Verdi w Pisa. Togodla won jo w lěśe 1882 swoju prědnu operu skońcył. Pśicyna za kompoziciju jo wuběźowanje było. Lěcrownož Puccini njejo był dobyśaŕ wubězowanja „Le Villi“, jo 1884 prědny raz na jawišću był. A to jo był podłožk za karieru Giacoma Puccini.
„Edgar“ a cas w Torre del Lago
wobźěłaśZa tym až Puccini jo pisał „Le Villi“, won jo w lěśe 1889 swoju drugu operu „Edgar“ komponěrował. Tśi lěśe pózdźej komponist jo do Torre del Lago (blisko Viaregio w Toskanje) pśeśěgnuł a to jo był zachopjeńk wjelgin płodneje faze w swojom tworjenju. Teke źinsa woglědanja „Villa Museo Puccini“- doma, zo Puccini jo žywy był a zo won jo teke zakopowany, su možne. W 30 lětach, w kotarychž Puccini jo w Torre de Lago žywy był, won jo sedym wot swojich źaseśich operow spisał, teke nejsławnjejše ako „Tosca“ a „La Bohème“.
Cas twórjenja 1890- 1917
wobźěłaśManon Lescaut
wobźěłaśW lěśe 1893 opera „Manon Lescaut“ jo nastała a jo była prědny wjeliki wuspěch za komponista. W casu wot wosymych lětow su mrocniki stawiznow opery slědowali: 1896 „La Bohème“, kotara jo znata ako wjelgin romantisku operu z pśekšasneju rolu za tenorow. Pśedstajone we wobcerjenju chudych Bohemianow w Parisu, jawišćowa tworba wulicujo wo tragiskej lubosći mjazy Mimi a Rodolpho, kotarejž końcy ze smjerśu.
Tosca
wobźěłaś„Tosca“ z lěta 1900 ma teke tšojenje wo lubosći ako temu. Tam słuchamy wo pogu mjazy spiwarnice Floria Tosca a molarja Mario Cavaradossi. W tom paźe mamy podla lubosći teke wjelgin wjele namocow, wjeliki źěl figurow zemrěł.
Madama Butterfly
wobźěłaśTeke se njesmějo "Madama Butterfly" zabyś, Puccini jo skóńcył operu 1904. Hyšći raz bolosna a komplikowana lubosć jo zakład jadnanja. Amerikanaŕ B. F. Pinkerton pśiźo do Japańskeje a se woźenijo geishu Butterfly. Na końcu Butterfly wzejo sebje žywjenje dokulaž wona jo mura nazgonjona až Pinkerton jo južo woženił a jo ju jano ako geishu wiźeł. Nejznaty kusk opery jo „Dovunque al mondo“.
Dalšne tworby
wobźěłaśPo 1904 kompozicije Puccina su byli rědše, won jo źěłał ze změnijich libretistach a jo až do swojeje smerśi w lěśe 1924 hyšći styri opery komponěrował. 1910 „La fanciulla del West“ jo prědny raz pokazał na jawišću- tworba, kotara pśedstajijo w kaliforniju.
Partitura wot „La Rondine“ jo 1917 gotowa była a jano lěta pozdźej opera “Il Tritico“ jo měła premjeru w New York. Pśi tom se jadnaje wo tśiźělny opera, zestajijona z tworbow „Il Tabarro“, „Suor Angelica“ a směšneje opery „Gianni Schicci“. Wo tym jano „Schicci“ jo hyšći źinsa kšuty źěl grajnych planow źiwadłow.
Slědne lěta
wobźěłaśGiacomo Puccini jo spušćił Torre del Lago w lěśe 1921 a jo pśeśěgnuł do Viareggio. Jano dwě lěśe pozdźej gojce su pla Puccina gjardłowy rak diagnosticěrowali.
Po diagnozy muzikaŕ jo hyšći mało lětow žywy był. Po operaciji w Brüssel su se namakali njedocakane komplikacije, kotare su wjedu k infektoju wutšoby. Giacomo Puccini jo na 24.11.1924 w starstwje wot 66 lětow mrěł. K prědnemu won jo pśewoźujo do rowa w Mailand, ale swoj syn jo pozdźej pśewoźył śěło do Torre del Lago, zo jo hyšći źinsa row Giacoma Puccini we „Villa Puccini“.