Nyks
Nyks[1] a nykus[2], we Słowniku dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow Arnošta Muki: nyks a nykso[3] jo mytiska bytosć, kotaraž jo znata pśedewšym we folkloru słowjańskich a teke germańskich ludow. Pla Serbow nyks jo teke znaty pod mjenim "wodny muž".
Serby su se wšako nyksa pśedstajali. Na pśikład: (…) naraz jo pśipłuwał nykus. Wón jo měł cerwjeny kamzol a cerwjeny zec, zewšym jo był cerwjeny woblacony[4]. Nyksa jo było lažko póznaś, dokulaž wón jo był mokšy: Raz jo jaden młody nykus z tymi wejsnymi gólcami sobu šeł źowćam na pśězu. Poznali su nykusa na tom, až wobrub jogo kapy jo spozy był mokšy[5]. Su byli teke žeńske nyksy: jo pśišła nykusowa žeńska. Ta pak jo była ceła naga[6]. Nyksy su teke mógali źiśi měś: jadna źowka nykusa jo něga chójźiła do Brjazyny na reju, źož jo měła lubego. Dłujko njejsu wěźeli, až wóna jadna nykusowka jo. Potom pak su ju póznali na mokšych wobrubkach[7].
Wó nyksach w serbskej ludowej wěrje jo pisał spisowaśel a ludowědnik Adolf Černý w knigłach Mythiske bytosće łužiskich Serbow (1893).
Nožki
wobźěłaś- ↑ nyks
- ↑ nykus
- ↑ nyks
- ↑ W. Měškank (wub.), Plon na najśpje, b. 12
- ↑ W. Měškank (wub.), Plon na najśpje, b. 20
- ↑ W. Měškank (wub.), Plon na najśpje, b. 35
- ↑ W. Měškank (wub.), Plon na najśpje, b. 53