Rostliny: Rozdźěl mjazy wersijami

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Tlustulimu (diskusija | pśinoski)
S korektura
Tlustulimu (diskusija | pśinoski)
→‎Botaniske stawizny: pśełožk schowanego teksta
Rědka 89:
== Botaniske stawizny ==
Rostliny su byli za dłujki cas pódla zwěrjetow a mineralow jaden tśich pśirodnych swětow. Hyšći [[Carl von Linné]] jo rozrědował swój ''Systema naturae'' wótpowědnje tomu.<ref>Ilse Jahn (Hrsg.): ''Geschichte der Biologie''. Nikol, Hamburg 2002, S. 235. ISBN 3-937872-01-9</ref> Teke Ernst Haeckel jo inkluděrował do swójich Plantae [[griby]], [[lišawa|lišawy]], [[cyanobakterije]], ale teke rozdźělne kupki [[Algi|algow]].<ref name="Kenrick">Paul Kenrick, Peter R. Crane: ''The Origin and Early Diversification of Land Plants. A Cladistic Study''. Smithsonian Institution Press, Washington und London 1997, S. 15. ISBN 1-56098-729-4</ref> Mjaztym až botanika se dalej z wšymi toś tymi kupkami zaběra, bu definicija rostlinow pózdźej na te<!--diejenigen--> kontinentalne rostliny a zelene algi wobgranicowana, kótarež se pśez chlorofyle ''a'' a ''b'', škrob ako rezerwne polysaccharidy a celulozu w celowej sćěnje wuznamjenjuju. Źinsa se rostliny wšako definěruju: wótere systemy zapśimuju zelene algi do rostlinow, druge systemy, tak how wužywany, zjadnośuju žywe byśa z górjejce pódanymi pśiznamjenjami w [[Chloroplastida]] a wobgranicuju rostliny na kontinentalne rostliny.<ref>Pśir. Strasburger 2002, b. 675ff., a Adl et al. 2005</ref>
{{Tekst w schowanem komentarje}}
<!--
== Bedeutung für den Menschen ==
 
== Wuznam za luda ==
Die Nutzung der Pflanzen begann in der Frühzeit des Menschen mit dem Sammeln. Heute werden Pflanzen für den menschlichen Gebrauch überwiegend als [[Kulturpflanzen]] angebaut ([[Landwirtschaft]]). Ein Grenzfall stellt die Nutzung des Holzes aus Wäldern dar.
 
Wužyśe rostlinow jo zachopiło w ranych casach luda ze zběranim. Źinsa se rostliny za luźece wužyśe pśewažnje ako [[kulturne rostliny]] kublu ([[rolnikarstwo]]). Granicny pad jo wužyśe drjewa z lěsow.
; Pflanzen als Nahrung
 
; Rostliny ako caroba
Die Ernährung der Menschen basiert praktisch vollständig auf Pflanzen, entweder durch den direkten Verzehr, oder indirekt durch den Verzehr von pflanzenfressenden Tieren oder Tierprodukten. Die größte Bedeutung weltweit als [[Nutzpflanzen]] haben [[Weizen]], [[Reis]], [[Mais]] und [[Kartoffeln]]. Von der großen Anzahl der [[Saat|kultivierten]] Nutzpflanzen trägt nur ein kleiner Anteil die Hauptlast der menschlichen Ernährung ([[Grundnahrungsmittel]]).
 
Zežywjenje luda bazěrujo praktiski dopołnje na rostlinach, pak pśez direktnu konsumciju, pak indirektnje pśez konsumciju rostliny žerjecych zwěrjetow abo zwěrjecych produktow. Nejwětšy wuznam swětodaloko ako [[wužytne rostliny]] maja [[pšenica]], [[rajs]], [[majs]] a [[kulka|kulki]]. Wót wjelikeje tšochy [[seśe|kultiwěrowanych]] wužytnych rostlinow njaso jano małka tšocha głownu śěžu luźecego zežywjenja ([[zakładne zežywidła]]).
{{Tekst w schowanem komentarje}}
<!--
; Pflanzen als Werkstoff