Don
Don (rusojski Дон) jo 1870 kilometrow dłujka rěka w pódpołdnjowej Rusojskej, kótaraž se na srjejźorusojskej plaśe blisko Nowomoskowska w Tulskej oblasći wužrědli a za Rostowom do Azowskego mórja wulewa. Don jo stwórta nejdlejša rěka w Europje.
Don | |
---|---|
Swójske mě | rusojski Дон |
Rěka Don w oblasći Woronjež | |
Stat | Rusojsku | pódpołdnjowu
Teritorij | Woronjež, Manyč |
Pśestrěń | 422.000 km² |
Dłujkosć | 1870 km |
Žrědło | blisko Nowomoskowska na Srjejźorusojskej plaśe |
Wusokosć žrědła | 180 m |
Wulew | za Rostowom do Azowskeho morja |
Wusokosć wulewa | 0 m |
Spad rěki | 0.096 m/km |
Kórta | |
Don jo był južo starym Gricham pód mjenim Tanais znaty a płaśi až do 17. lětstotka ako pódzajtšna granica Europy. Wót casa cara Pětra Wjelikego jo grajkała rěka za Rusojsku wažnu rolu ako pśistup k Srjejźnemu mórju.
Běg
wobźěłaśŽrědła pśiběgow Dona namakaju se něźi 150 kilometrow pódpołdnjownje Moskwy na srjejźorusojskej plaśe. Wót tam běžy rěka nejpjerwjej do pódpołdnjowego a pózdźej do krotkozajtšnego směra. Pśi górnem běgu lažy wjelike město Woronjež, źož se rěka ze samskim mjenim z Donom zjadnośi. Za wulewom rěki Ilowlja we Wolgogradskej oblasći wobrośi se Don do krotkowjacornego směra. Na toś tom wótrězku jo jano 40 kilometrow wót dalej na pódzajtšu běžeceje Wolgi zdalony. Něźi 300 kilometrow dłujki Zimljanski gaśeński jazor jo z lěta 1952 pśez Wolgo-Donski kanal z nejwětšeju europskeju rěku zwězany. Kanal zwězujo tak pśez rěcny system Dona Carne mórjo z Kaspiskim, Baltiskim a Běłym mórjom. Něźi 150 kilometrow za wulewom z Ukrainy pochadajucego Donjeca a za milionowym městom Rostow twóri Don 340 km² wjeliki delta a wulewa se do Azowskego mórja.
Na 1360 wót 1870 kilometrow jo Don łoźowny.
Glědaj teke: Nastawki wó pśi Donje lažecych sedlišćach