Kócki
 |
Toś ten nastawk wopisujo swójźbu kóckow. Wó domacnem zwěrjeśu glědaj Domacna kócka. |
| Kócki | |
|---|---|
| |
| Euraziski rys (Lynx lynx) | |
| systematika | |
| Domena | Eukaryoty |
| bźez ranga | Opisthokonta |
| Swět | Zwěrina |
| nadklasa: | (Gnathostomata) |
| klasa: | Cycaki (Mammalia) |
| pódklasa: | (Eutheria) |
| nadpórěd: | Laurasiatheria |
| pórěd: | Rubjažne zwěrjeta (Carnivora) |
| nadswójźba: | (Feloidea) |
| swójźba: | Kócki |
| wědomnostne mě | |
| Felidae | |
| Fischer (1817) | |
Kócki (Felidae) su swójźba rubjažnych zwěrjetow (Carnivora).
Systematika
wobźěłaśRozeznawaju se nejmjeńša 37 družynow kóckow, kótarež w śělnem twarje relatiwnje pódobne su a wenkownje pśedewšym w barwjenju a wjelikosći wariěruju. Jano gepard se wótchylujo to nastupajucy jasnjej wót drugich kóckow. Jadnotny śělny twaŕ wobśěžujo rozrědowanje swójźby na zakłaźe morfologiskich kriterijow. Tradicionelnje su tśi žywe pódswójźby, wjelike kócki, małke kócki a gepardy rozeznawane.[1] Dalšu pódswojźbu, kótaraž źinsa jo wótemrěta, pśedstaje zablowate kócki. K zablowatym kóckam su byli spócetnje teke Metailurini licone, kótarež źinsa cesto k felinym kóckam lice.
Pśez wuwiśu molekulargenetiskich metodow, z kótarychž se pomocu DNA-sekwency pśirownaś mógu, wěmy, až starodawne źělenje kóčkow do tśich partow wopšawdne poměry pśiswójźbnosći njewótbłyšćujo.[1] Teke jolic na monofyliju (wše pódkupki póchadaju wót jadneje póchadneje formy) kóckow lěbda eksistěruju cwible, jo pak nutśikowna systematika kóckow pak jano wobzwadna. Slědujuce rody a družyny se ku kóckam lice:[2]
- Rod Acinonyx
- Rod Caracal
- Karakal (Caracal caracal)
- Rod Pardofelis[5]
- Marmorowa kócka (Pardofelis marmorata)
- Bornejska kócka (Pardofelis badia)
- Aziska złota kócka (Pardofelis temminckii)
- Rod Felis
- Šera kócka (Felis bieti)
- kóčka bažinná?? (Felis chaus)
- Manul (Felis manul)
- Pěskowa kócka (Felis margarita)
- Carnonogowa kócka (Felis nigripes)
- Źiwa kócka (Felis silvestris), inkluziwnje domacna kócka (Felis silvestris catus)
- Rod Leopardus
- Pampowa kócka (Leopardus colocolo)
- Geoffroyi-kócka (Leopardus geoffroyi)
- Chilska kócka (Leopardus guigna)
- Górska kócka, tež Andska kócka (Leopardus jacobita)
- Ocelot (Leopardus pardalis)
- Tigrowa kócka (Leopardus tigrinus)
- Margaj, tež Dłujkowogonata kócka (Leopardus wiedii)
- Rod Leptailurus
- Serwal (Leptailurus serval)
- Rod Rys[6][7] (Lynx)
- Kanadiski rys (Lynx canadensis)
- Euraziski rys (Lynx lynx)
- Pardelowy rys (Lynx pardinus)
- Cerwjeny rys (Lynx rufus)
- Rod Prionailurus
- Bengalska kócka (Prionailurus bengalensis)
- Iriomote-kócka (Prionailurus bengalensis iriomotensis)
- Płonogłowna kócka (Prionailurus planiceps)
- Zarzowa kócka (Prionailurus rubiginosus)
- Rybarska kócka (Prionailurus viverrinus)
- Bengalska kócka (Prionailurus bengalensis)
- Rod Profelis
- Złota kócka (Profelis aurata)
- Rod Puma (rod) (Puma)
- Puma[8] (Puma concolor)
- Jaguarundi (Puma yaguarondi)
- Rod Neofelis
- de:Nebelparder (Neofelis nebulosa)
- de:Sunda-Nebelparder (Neofelis diardi)
- Rod Panthera
Nožki
wobźěłaś- ↑ 1,0 1,1 Sunquist, M. E. & Sunquist, F. C. (2009) Family Felidae (Cats). (pp. 54-168). In: Wilson, D. E., Mittermeier, R. A., (Hrsg.). Handbook of the Mammals of the World. Volume 1: Carnivores. Lynx Edicions, 2009. ISBN 978-84-96553-49-1
- ↑ D.E. Wilson und D.M. Reeder: Mammal Species of the World. Johns Hopkins University Press, 2005, ISBN 0-8018-8221-4
- ↑ Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 136
- ↑ W internetowem słowniku: Gepard
- ↑ W.E. Johnson, Eizirik, E., Pecon-Slattery, J., Murphy, W. J., Antunes, A., Teeling, E. and O'Brien, S. J. (2006): The Late Miocene radiation of Modern Felidae: A genetic assessment. Science January 2006: Vol. 311 no. 5757: S. 73–77 (Abstract)
- ↑ Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 432
- ↑ W internetowem słowniku: Luchs
- ↑ W internetowem słowniku: Puma
- ↑ Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 212
- ↑ W internetowem słowniku: Löwe
- ↑ W internetowem słowniku: Jaguar
- ↑ Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 214
- ↑ W internetowem słowniku: Leopard
- ↑ Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 513
- ↑ W internetowem słowniku: Tiger
Eksterne wótkaze
wobźěłaś
Commons: Felidae – Zběrka wobrazow, widejow a audio-datajow
