Kito Fryco Stempel
Kito Fryco Stempel jo był serbski duchowny, spisowaśel a pśełožowaŕ.
| Kito Fryco Stempel | |
|---|---|
| |
| Zakładne daty | |
| datum naroźenja | 29. nowembera 1787 |
| rodne město | Parcow |
| datum wumrěśa | 2. februara 1867 |
| městno wumrěśa | Lubnjow |
Wón jo se naroźił 29. nowembera 1787 w Parcowje. Wót 1802-1807 jo chójźił na gymnazium w Budyšynje, źož jo se zeznał teke z Bjedrichom Wylemom Mičku. W lětach 1807-1810 jo studěrował teologiju na uniwersiśe w Lipsku. Ned pó prědnem studijnem lěśe jo załožył sobu tak pómjenjony Korps Lusatia. 1809 jo zastupił do Serbskego prjatkarskego towaristwa, pśedchadnego zjadnośeństwa źinsajšneje Sorabije Lipsk.
W lětach 1810-1813 jo był domacny ceptaŕ, nježlic až njejo był powołany 1813 za fararja w Malinje. W toś tej wósaźe jo statkował źaseś lět, nježlic až njejo se stał 1823 wušy faraŕ w Lubnjowje. Wjelicku wósadu jo zastarował někotare lětźasetki, nježlic až njejo se pódał 1863 na wuměńk. Pó nim njejo se wěcej žeden serbski faraŕ w Lubnjowje pśistajił, což jo na kuždy pad malsnjejšu asimilaciju Serbojstwa w toś tych stronach pódpěrało.
Stempel jo wumrěł 2. februara 1867 w Lubnjowje.
W běgu mnogich lět swójogo statkowanja za swóje wósadne, jo napisał Stempel teke ceły rěd originalnych basni, mj. dr. epos Te tśi rychłe tšubały - nejdlěšu znatu serbsku baseń. W njezwuconem sylabiskem systemje komponěrowany epos jo płaśił něźi 80 lět ako zgubjony. Ota Wićaz jo jen 1950 zasej namakał. Rudolf Jenč jo jen zjawnosći spśistupnił w rěźe Pomniki serbskego pismojstwa ako diplomatiske wudaśe. Dalšny epos, Pytanje za starym mjasecom abo łužyskich Serbow pótłocenje njejo se bóžko wěcej namakał a płaśi dalej ako zgubjony.
Mimo swójogo basnjenja jo wustupował Stempel teke ako pśestajaŕ antikskich basnikarjow. To pótrjefijo wósebnje Fedrusowe fabule (z łatyńskeje rěcy a Theokritowe idyle.
Literatura
wobźěłaś- Stempel, K. Fr., Te tśi rychłe tšubały a druge pěsni. Zezběrał, za śišć pśigotował a zawod napisał Rudolf Jenč (= Pomniki serbskeho pismowstwa čo. 1). Budyšyn, 1963 [diplomatiske wudaśe].
- Stempel, K. Fr., Theokritowe pastyrske pěsni. Phaedrusowe fable. Za śišć pśigótował, pśedgrono a komentar napisał Rudolf Jenč (= Pomniki serbskeho pismowstwa čo. 4). Budyšyn, 1963.
- Kaufürst, F., Studije k rěcy Kita Fryca Stempla, Budyšyn, 2005.