Apioideae
Ilustracija anisa (Pimpinella anisum)(Koehler 1887)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Jědrowe eudikotyledony
  Asteridy
Euasteridy II
pórěd: (Apiales)
swójźba: Wokołkowe rostliny (Apiaceae)
pódswójźba: Apioideae
wědomnostne mě
Apioideae
Seem.
Wobźěłaś
p  d  w

Apioideae su pódswójźba znutśika swójźby wokołkowych rostlinow (Apiaceae abo Umbelliferae). Z wěcej 400 rodami a 3500 družynami su na formach nejwěcej bogata pódswójźba.

Systematika

wobźěłaś

Kladogram wót Apiaceae z Apioideae a drugimi pódswójźbami wokołkowych rostlinow (Apiaceae):



Mackinlayoideae




Azorelloideae




Apioideae s.l.






 
Habitus a kwiśonkowe stołki Peloponnesischen Schirmdolde (Molopospermum peloponnesiacum).

W pódswójźbje Apioideae jo wěcej 400 rodow a něźi 3500 družynow. Moderne pśepytowanja z gentechniskimi metodami pokazuju, až starodawna na morfologiji płodow bazěrujuca klasifikacija znutśika pódswójźby w šyrokich źělach njetrjefaca byś musy a jo k wjele njemonofyletiskim (pśir. kladistika) kupkam wjadła. Rozdźělenje pódswójźby do tribusow a rodow je togodla w běgu a aktualnje pśedmjat intensiwnego botaniskego slěźenja. Z Anthony R. Magee u. a. 2010 słušaju teke rody něgajšnych Saniculoideae ako dwa tribusa Steganotaenieae a Saniculeae sem.

Pódswójźba Apioideae se tuchylu do 21 tribusow rozrědujo a někotare rody hyšći njejsu do žednego tribusa zarědowane (pó Steven R. Downie u. a. 2001,[1] F.-J. Sun u. a. 2004,[2] A. R. Magee u. a. 2009[3]), pśidatne informacije su „Germplasm Resources Information Network[4], „The Plant List - A working list of all plant species“[5]a „The Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity“[6] wuwzate) (wuběrk na rody):

 
Habitus, listowe łopjena a dwójne wokołkowe kwiśonkowe stołki kopśicy (Foeniculum vulgare).
 
Habitus, listowe łopjena a kwiśonkowy stołk wót Bupleurum angulosum.
 
Gusyne stopki (Aegopodium podagraria)
 
Lichtensteinia lacera
  • Tribus Lichtensteinieae Magee, C.I.Calviño, M.Liu, S.R.Downie, P.M.Tilney & B.-E. van Wyk: Z jadnučkim rodom:
    • Lichtensteinia Cham. & Schltdl.: Z rozšyrjenim w Pódpołdnjoweje Afriki.
  • Tribus Marlothielleae Magee, C.I.Calviño, M.Liu, S.R.Downie, P.M.Tilney & B.-E. van Wyk: Z jano jadnym rodom:
    • Marlothiella H.Wolff: Z rozšyrjenim w pódpołdnjoafrikańskej Namibiji.
 
Habitus a listowe łopjena Großen Wasserfenchel (Oenanthe aquatica).
 
Große Bibernelle (Pimpinella major)
 
Sterndolde (Astrantia major)
  • Tribus Saniculeae Burnett: Z wósym rodami a něźi 333 družynami:
    • Sterndolde (Astrantia L.): Z źaseś družynami a pśewažnym rozšyrjenim w Europje.
    • Mannstreu (Eryngium L.): Z něźi 230 až 250 družynami we wšych měrnych a śopłych regionach, pśedewšym w Centralnej Americe a pódpołdnjowej Americe.
    • Hacquetia Neck. ex DC.: Z jadnučkeju družynu:
      • Schaftdolde (Hacquetia epipactis DC.): Wustupujo pśedewšym w Srjejźnej Europje.
    • Sanikel (Sanicula L.): Z něźi 37 až 40 družynami a głownym rozšyrjenim w pódpołnocnej Americe a pódzajtšnej Aziji; jadna družyna wustupujo w Srjejźnej Europje.
  • Tribus Scandiceae Spreng.:
 
Laser trilobium
 
Strahlen-Breitsame (Orlaya grandiflora)
 
Süßdolde (Myrrhis odorata)
 
Venuskamm (Scandix pecten-veneris)
 
Gewöhnlicher Klettenkerbel (Torilis japonica)
 
Ausschnitt des Blütenstandes von Hundspetersilie (Aethusa cynapium)
 
Arznei-Engelwurz (Angelica archangelica)
 
Hirschwurz-Haarstrang (Peucedanum cervaria), Blütenstandsausschnitt
 
Kümmelblättrige Silge (Selinum carvifolia)
 
Pferdeeppich (Smyrnium olusatrum)
 
Wurězk płodowego stołka z młodymi płodami Alpen-Augenwurz (Athamanta cretensis).
 
Strahliger Hohlsame (Bifora radians), Ausschnitt des Blütenstandes.
  1. Steven R. Downie, G. M. Plunkett, M. F. Watson, K. Spalik, D. S. Katz-Downie, C. M. Valiejo-Roman, E. I. Terentieva, A. V. Troitsky, B.-Y. Lee, J. Lahham, A. El-Oqlah: Tribes and clades within Apiaceae subfamily Apioideae: the contribution of molecular data. In Edinburgh Journal of Botany, 58 (2), 2001, S. 301–330, doi:10.1017/S0960428601000658, (PDF, 10,5 MB).
  2. F.-J. Sun, S. R. Downie, & R.L. Hartman: An ITS-based phylogenetic analysis of the perennial, endemic Apiaceae subfamily Apioideae of western North America. In Systematic Botany, 29 (2), 2004, S. 419–431, doi:10.1600/036364404774195601, (PDF).
  3. A. R. Magee, C. I. Calviño, M. Liu, S. R. Downie, P. M. Tilney & B.-E. van Wyk: New tribal delimitations in African Apiaceae. In South African Journal of Botany, 75 (2), 2009, S. 410–411, doi:10.1016/j.sajb.2009.02.077.
  4. GRIN Taxonomy for Plants. Genera of Apiaceae. W: Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture - Agricultural Research Service, Beltsville Area, wótwołana dnja 17. decembera 2011 (engelšćina).
  5. The Plant List. A working list of all plant species. 2010-01-01 aktualisiert, wótwołana dnja 24. januara 2012 (engelšćina, Apiaceae - Einschätzung von Artennamen hinsichtlich des Wahrscheinlichkeitsgrades ihrer Gültigkeit).
  6. Details for: Apiaceae. Included taxa. W: The Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem, 2011-01-00 aktualisiert, wótwołana dnja 24. januara 2012 (engelšćina).
  7. C.J.Webb: Breeding Systems and the Evolution of Dioecy in New Zealand apioid Umbelliferae. W: Society for the Study of Evolution (Wud.): Evolution. 33, Nr. 2, St. Louis 1979, ISSN 00143820, b. 662 (retrodigitalisiert von JSTOR).
  8. Zapisk pśi Red List of South African Plants pśi sanbi.org.
  9. Zapisk pśi Red List of South African Plants pśi sanbi.org.
  10. Zapisk pśi Red List of South African Plants pśi sanbi.org.
  11. 11,0 11,1 11,2 She Menglan, Mark F. Watson: Apiaceae. W: Wu Zheng-yi & Peter H.Raven (Wud.): Flora of China. Volume 14, Science Press u.a., Beijing u.a. (Gattungsliste mit weiterführendem Link, Online).
  12. Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 127
  13. W internetowem słowniku: Dill
  14. Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 292
  15. W internetowem słowniku: Sellerie
  16. Anthony Richard Magee, Ben-Erik van Wyk, Patricia M. Tilney, Fatima Sales, Ian Hedge, Stephen R. Downie: Billburttia, a new genus of Apiaceae (tribe Apieae) endemic to Madagascar. W: Plant Systematics and Evolution. Nr. 283, Springer Verlag, Wien u.a. 2009, ISSN 1615-6110, b. 237–245 (Online, wótwołany dnja 18. decembera 2011).
  17. Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 190
  18. W internetowem słowniku: Fenchel
  19. Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 294
  20. W internetowem słowniku: Petersilie
  21. W internetowem słowniku: Giersch
  22. 22,0 22,1 Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 192
  23. 23,0 23,1 W internetowem słowniku: Kümmel
  24. Alessio Papini, Francesca Banci, Enio Nardi: Molecular evidence of polyphyletism in the plant genus Carum L. (Apiaceae). W: Sociedade Brasileira de Genética (Wud.): Genetics and Molecular Biology. 30, Nr. 2, São Paulo März 2007, ISSN 1415-4757, doi:10.1590/S1415-47572007000300029 (PDF-Datei Online, 218,26KB).
  25. 25,0 25,1 Taxon: Tribe Echinophoreae. Classification by Systema Naturae 2000. W: The Taxonomicon. Wótwołana dnja 24. januara 2012 (engelšćina).
  26. W internetowem słowniku: Bärenklau
  27. W internetowem słowniku: Pastinake
  28. Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 224
  29. W internetowem słowniku: Möhre
  30. W internetowem słowniku: Kerbel
  31. W internetowem słowniku: Süßdolde
  32. W internetowem słowniku: Engelwurz
  33. GRIN Taxonomy for Plants. Taxon: Coelopleurum Ledeb.. W: Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture - Agricultural Research Service, Beltsville Area, wótwołana dnja 5. oktobera 2011 (engelšćina).
  34. GRIN Taxonomy for Plants. Taxon: Sphenosciadium A.Gray. W: Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture - Agricultural Research Service, Beltsville Area, wótwołana dnja 5. oktobera 2011 (engelšćina).
  35. W internetowem słowniku: Schierling
  36. W internetowem słowniku: Koriander
  37. Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 217
  38. W internetowem słowniku: Liebstöckel

Eksterne wótkaze

wobźěłaś
  Commons: Apioideae – Zběrka wobrazow, widejow a audio-datajow