Indiska
Indiska jo stat w pódpołdnjowej Aziji na indiskem subkontinenśe. Granicujo z Pakistanom na dłujkem wjacorje, z Chinskeju a z Nepalom na dłujkem zajtšu a z Bangladešom na pódzajtšu. Indiska jo zwězkowa republika z 28 zwězkowymi statami a ze 7 zwězkowymi teritorijami.
|
|
| wuzwólone gronko: Satyameva Jayate | |
| zakładne daty: | |
| mě swójske | भारत गणराज्य Bhārat Gaṇarājya Republic of India |
| stolica | New Delhi |
| płoń | 3 287 590 |
| wobydlaŕstwo | 1.210.193.422 (2011) |
| gustosć zasedlenja | 377 |
| forma kněžaŕstwa | zwězkowa republika |
| głowny reprezentant stata: | prezident Ram Nath Kovind |
| šef kněžaŕstwa: | premierminister Narendra Modi |
| pjenjeze: | indiska rupia |
| oficielna rěc: | hindi, engelska a 20 drugich rěcow |
| narodna hymna: | Jana Gana Mana |
| casowa cona: | UTC+5:30 |
| znamje za wósobowe awta: | IN |
| internetowa domena: | .in |
| telefonowe pśedwólenje: | +91 |
| kórta: | |
| |
Indiska jo multietniski kraj a z wěcej ako 1,2 miliardow wobydlarjami drugi nejwětšy stat swěta pó wobydlaŕstwje.
W lěśe 1947 sta se Indiska njewótwisna wót Zjadnośonego kralojstwa, wóstanjo pak cłonk Commonwealtha.
Geografija
wobźěłaśna pódpołnocy jo Himalaja pśirodna granica kraja, na pódpołdnju wobdawa Indiski ocean strony.
Rěcna situacija w Indiskej
wobźěłaśW Indiskej se wěcej ako 400 rěcow powěda. Wětšyna Indičanow powěda indoariske rěcy. Wót tych jo Hindi nejwažnjejša. Na pódpołdnju Indiskeje se drawidske rěcy powěda, na pśikład Tamilšćina. 21 rěcow jo oficielnje pśipóznate.
72% su Indoariske rěcy.
25% su Drawidske rěcy.
Druge w Indiskej wužywane rěcy su Awstro-aziske rěcy kaž Santali a Tibeto-burmaske rěcy kaž Manipuri.
Klima
wobźěłaśWjedro na subkontinenśe jo prědnorědnje wót dešćowego casa (monsuna) wótwisne. Wón zachopina kóńc maja pśi pśibrjoze Kerale na krotkem wjacorje Indiskeje połkupy a śěgnjo w běgu pśichodnego połtera mjaseca do dłujkozajtšnego směra pśez kraj.
Wósebnje w pragólowych stronach na dłujkem zajtšu a w Bengalskej nižyny móžo w toś tom casu k śěžkim pólaśam pśiś, a pśi kšomje Himalaje njejsu wótwalenja góry rědko. Zachopjeńk septembra jo pódpołnoc pśewažnje bźez dešća, ale trajo dalšej mjaseca tak dłujko ako se teke mrokawy na pódpołdnjowem Dekkanje a w Kerali njezminu.
Pódzajtšny pśibrjog Andry Pradeša a Tamil Nadu kaž teke pódpołdnjowa Kerala dožywja mjaz oktobrom a decembrom dla dłujkowjacornego monsuna hyšći drugi dešćowy cas.
Administratiwne źělenje
wobźěłaśIndiska republika jo rozdźělona do 28 zwězkowych statow a 7 teritorijow.
Zwězkowe staty
wobźěłaś| AP | Andra Pradeš |
| AR | Arunačal Pradeš |
| AS | Asam |
| BR | Bihar |
| CG | Čatisgar |
| GA | Goa |
| GJ | Gudžarat |
| HP | Himačal Pradeš |
| HR | Harjana |
| JH | Džarkand |
| JK | Džamu a Kašmir |
| KA | Karnataka |
| KL | Kerala |
| MH | Maharaštra |
| ML | Megalaja |
| MN | Manipur |
| MP | Madja Pradeš |
| MZ | Mizoram |
| NL | Nagaland |
| OR | Orisa |
| PB | Pandžab |
| RJ | Radžastan |
| SK | Sikkim |
| TN | Tamil Nadu |
| TR | Tripura |
| UA | Utar Ančal |
| UP | Utar Pradeš |
| WB | Pódwjacorna Bengalska |
Zwězkowe teritorije
wobźěłaś| AN | Andamany a Nikobary |
| CH | Čandigar |
| DD | Daman a Diu |
| DL | Delhi |
| DN | Dadra a Nagar Haveli |
| LP | Lakšadwip |
| PY | Pudučeri (pjerwjej Pondicherry) |
Wótkaz
wobźěłaś
Commons: Indiska – Zběrka wobrazow, widejow a audio-datajow
Afghanistan • Armeńska • Azerbajdžan • Bahrain • Bangladeš • Bhutan • Brunei • Chinska • Cypern • Filipiny • Georgiska • Gódowna kupa • Hongkong • Indiska • Indoneziska • Irak • Iran • Israel • Japańska • Jemen • Jordaniska • Pódpołdnjowa Osetija • Kambodža • Katar • Kazachstan • Kirgiziska • Kokosowe kupy • Kuwait • Laos • Libanon • Macao • Malaysia • Malediwy • Mongolska • Myanmar • Nepal • Oman • Pakistan • Palestina • Pódpołdnjowa Koreja • Pódpołnocna Koreja • Pódzajtšny Timor • Rusojska • Saudi-Arabska • Singapur • Sri Lanka • Syriska • Tadźikistan • Taiwan • Thailandska • Tibet • Turkmenistan • Turkojska • Ujgurska • Usbekistan • Vietnam • Zjadnośone arabske emiraty