Meridian (astronomija)

Meridian abo dokradnjej teke njebjaski meridian (łatyński circulus meridianus = połdnjowy krejz) jo w astronomiji wubrany imaginarny wjeliki krejz na njebjaskej kuli, wótwisny wót pozicije wobglědowarja na zemskem powjerchu. Wopśimujo pódpołnocny a pódpołdnjowy dypk horiconta, pódpołnocny a pódpołdnjowy njebjaski pol ako teke cenit a nadir. Meridian stoj mimo togo padorownje na lokalnem horiconśe wobglědowarja.

Meridian jo ako oranžowy krejz zakreslony. O stoj za stojnišćo wobglědowarja, P jo wuši njebjaski pol. E markěrujo za wobglědowarja na pódpołnocnej połkuli pódwjacorny!! směr, W pak pódzajtšny!! směr a Z pokazujo na cenit, pótakem na dypk padorownje nad wobglědowarjom.

Horicont wotpowědujo how, cele w astronomiskem zmysle, imaginarnej horicontowej liniji, teke wjeliki krejz na njebjaskej kuli.

W meridianje dojśpiwaju wšykne gwězdy swóju nejwětšu wusokosć (wuša kulminacija) a dwanasćo góźinow gwězdnego casa pózdźej swóju nejmjeńšu. Pśi tom měni a wobglědujo se z meridianom cesto, zjadnorjone, jano běrtylkrejz mjazy cenitom a pódpołdnjowym horicontom (na pódpołnocnej połkuli) resp. pódpołnocnym horicontom (na pódpołdnjowej połkuli), kótaryž jo za kulminaciske wobglědowanje wažny.

Jolic změnja se stopjeń dlininy wobglědowańskego stojnišća, ga změnja se teke pśeběg njebjaskego meridiana.

Glědaj teke

• Meridian (geografija)