Tšad
Tšad[1] (arabski جمهوريّة تشاد/Dźumhūriyyat Tašād, francojski République du Tchad) jo njewótwisny a rědko wobsedlony nutśikokrajny stat w srjejźnej Africe. Namaka se mjazy rěku Šari na pódpołdnju a pusćinu Sahara na pódpołnocy. Stat granicujo z Libyskeju na pódpołnocy, ze Sudanom na pódzajtšu, ze Centralnoafrikańskeju republiku na pódpołdnju, z Kamerunom na krotkem wjacorje a z Nigeriju a Nigerom na pódwjacorje. Stolica jo N’Djamena pśi rěce Šari na krotkem wjacorje.
wuzwólone gronko: Unité, Travail, Progrès | |
zakładne daty: | |
mě swójske | جمهوريّة تشاد (Dźumhūriyyat Tašād) République du Tchad |
stolica | N’Djamena |
płoń | 1.284.000 km² |
wobydlaŕstwo | 10.976.000 |
gustosć zasedlenja | 8,55/km² |
forma kněžaŕstwa | prezidialna republika |
głowny reprezentant stata: | prezident Mahamat Idriss Déby Itno |
šef kněžaŕstwa: | premierminister Saleh Kebzabo |
pjenjeze: | 1 CFA-franc BEAC |
narodna hymna: | La Tchadienne |
casowa cona: | UTC +1 |
znamje za wósobowe awta: | TD |
nastaśe: | 11. awgusta 1960 (njewótwisnosć wót Francojskeje) |
internetowa domena: | .td |
telefonowe pśedwólenje: | +235 |
kórta: | |
Tšad jo jaden z nejmjenjej wuwitych krajow na swěśe.
W Tšaźe kněžy tropiska klima z krotkim dešćowym casom na pódpołdnju kraja a sucha pusćinowa klima na pódpołnocy. Srjejźny źěl pśisłuša saheloju. Nejwuše městno Tšada jo aktiwny wulkan Emi Koussi w górinje Tibesti (3.415 m) blisko libyskeje granicy, a to jo teke nejwuša góra cełeje Sahary.
Wótkaze
wobźěłaśAlgeriska |
Angola |
Benin |
Botsuana |
Burkina Faso |
Burundi |
Centralnoafrikańska republika |
Džibuti |
Egyptojska |
Ekwatorialna Guineja |
Eritreja |
Etiopiska |
Gabun |
Gambija |
Ghana |
Guineja |
Guineja-Bissau |
Kamerun |
Kap Verde |
Kenija |
Komory |
Demokratiska republika Kongo |
Republika Kongo |
Lesotho |
Liberia |
Libyska |
Madagaskar |
Malawi |
Mali |
Marokko |
Mauretańska |
Mauritius |
Mosambik |
Namibija |
Niger |
Nigerija |
Pódpołdnjowa Afrika |
Pódpołdnjowy Sudan |
Pśibrjog Słonoweje kósći |
Ruanda |
Sambija |
São Tomé a Príncipe |
Senegal |
Seychelle |
Sierra Leone |
Simbabwe
Somalia |
Sudan |
Swasiska |
Tansanija |
Togo |
Tšad |
Tuneziska |
Uganda |
Druge teritorije:
Ceuta |
Îles éparses |
Kanariske kupy |
Madeira |
Mayotte |
Melilla |
Pódwjacorna Sahara |
Réunion |
St. Helena