Priwatiw

Priwatiw (z łatyńskego prīvāre „wobrubnuś“) jo semantiske pśiznamje wótwóźonych werbow a z tych wótwóźonych adjektiwow a substantiwow. Pśi tom werby zwurazniju wótwónoźowanje abo felowanje něcogo resp. negaciju.

Mimo togo eksistěruju priwatiwne afikse, kótarež se pśi substantiwach a adjektiwach wužywaju.^[1]

Pśikłady

Nimšćina

Někotare prefikse pśi werbach pokazuju priwatiw, a to ent-, aus-, ab- a de- (w cuzorěcnych werbach). Slědujuce werby zwurazniju priwatiw:

schälen „běliś, woběliś“
demaskieren „demaskěrowaś“
entfärben „wótbarwiś“

Teke substantiwy a adjektiwy mógu priwatiwny prefiks wopśimjeś, a to un- abo ent-.^[1]

Untreue „njezwěrnosć“

Turske rěcy

Turske rěcy maju sufiks za priwatiw, kótaryž wariěrujo pó wokalnej harmoniji. Pšosym glědajśo, až njejźo wó pad, dokulaž rezultěrujuce słowo jo adjektiw.

Baškiršćina

W baškiršćinje eksistěrujo priwatiwny sufiks +hEҙ^[2], kótaryž se dla wokalneje harmonije w někotarych wariantach jawi: -һеҙ, -һыҙ,-һоҙ a -һөҙ. Wón góźi se pśełožyś do nimšćiny pśez -los resp. ohne („bźez--ny“), un- („nje-“), miss- (“?“) a jo antonym wót -лЕ^[2] „--ny“ w styri wariantach -лы, -ле, -ло, -лө.

эшһеҙ „bźezdźěłabny“
һөтһөҙ кофе „bźezmlokowy kafej“
балһыҙ сәй „bźezmjedowy tej“
боросһоҙ риҙыҡ „bźezpjepjerjowa jěź“

Turkojšćina

W turkojšćinje eksistěrujo priwatiwny sufiks we wariantach -siz, -sız, -suz a -süz. Wón jo antonym wót -li, -lı, -lu a -lü.

șekersiz „bźezcukorowy“
tuzsuz „bźezsolny“

Tupi-guaraniske rěcy

Guaranišćina

W guaranišćinje eksistěrujo priwatiwnej sufiksa, a to -o a -ỹ.

ojetavy'o „wón wuknjo“ (pó słowach „wón-se-głuposć-wótwónoźoniś“)^[3]
y'ỹ „suš“^[4]^[5]

Nožki

↑ ^1,0 ^1,1 Definicija w nimšćinje
↑ ^2,0 ^2,1 Wjelikopisanje pokazujo pismik, kótaryž wariěrujo pó wokalnej abo konsonantowej harmoniji.
↑ Wopis guaranišćiny (nim.)
↑ Sebastian Nordhoff: Nomen/Verb-Distinktion im Guarani, ISSN 1615-1496, wersija w interneśe bok 43 (wólodowany 17. oktobra 2012, zasej namakany 28. měrca 2016) (nim.)
↑ A. Scott Britton: Hippocrene Concise Dictionary Guaraní-English, English-Guaraní, Hippocrene Books Inc., 2005, ISBN 0-7818-1066-3, bok 115 (eng.)

Žrědła

Powšykne

Helmut Glück (Wud.): Metzler Lexikon Sprachen. Verlag J.B.Metzler, Stuttgart, Weimar 1993, ISBN 3-476-00937-8. , bok 484, lema Privativ
Brigitte Bartschat, Rudi Conrad, Wolfgang Heinemann, Gerlinde Pfeifer, Anita Steube: Lexikon sprachwissenschaftlicher Termini. VEB Bibliographisches Institut, Leipzig 1985. , boki 187-188, lema privativ

Za jadnotliwe rěcy

Margarete I. Ersen Rasch: Baschkirisch. Lehrbuch für Anfänger und Fortgeschrittene. Harrassowitz Verlag, Wiesbaden 2009, ISBN 978-3-447-05730-1. , boka 66, 169 (z nimskorěcnym pokazku Privativsuffix)
Hasan Șakır: Grammatik kurz & bündig Türkisch. PONS GmbH, Stuttgart 2011, ISBN 978-3-12-561149-8. , bok 103

Glědaj teke

Alpha privativum

[pons-1] 1,0 ^1,1 Definicija w nimšćinje

[harmonija-2] 2,0 ^2,1 Wjelikopisanje pokazujo pismik, kótaryž wariěrujo pó wokalnej abo konsonantowej harmoniji.

[3] Wopis guaranišćiny (nim.)

[4] Sebastian Nordhoff: Nomen/Verb-Distinktion im Guarani, ISSN 1615-1496, wersija w interneśe bok 43 (wólodowany 17. oktobra 2012, zasej namakany 28. měrca 2016) (nim.)

[5] A. Scott Britton: Hippocrene Concise Dictionary Guaraní-English, English-Guaraní, Hippocrene Books Inc., 2005, ISBN 0-7818-1066-3, bok 115 (eng.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]