Cypresowe wjelkowe mloko

Cypresowe wjelkowe mloko

Cypresowe wjelkowe mloko (Euphorbia cyparissias)
systematika
Domena	Eukaryoty
Swět	Rostlinstwo
	Rosidy Eurosidy I
pórěd:	(Malpighiales)
swójźba:	Wjelkomlokowe rostliny (Euphorbiaceae)
rod:	Wjelkowe mloko (Euphorbia)
družyna:	Cypresowe wjelkowe mloko
wědomnostne mě
Euphorbia cyparissias
L.

Cypresowe wjelkowe mloko (Euphorbia cyparissias) jo rostlina ze swójźby wjelkomlokowych rostlinow (Euphorbiaceae).

Kwiśonki w źělnem kwiśonkowem stołku

Wopis

Cypresowe wjelkowe mloko jo wěcejlětna rostlina (trajne zele), kótaraž dośěgnjo wusokosć wót 15 až do 30 (40 abo 50) cm. Rostlina jo goła, wopśimjejo běłu mězgu a ma pódzemske wótnožki. Kijaški su dołojce wódrjewjone, njasu až do 20 njekwiśecych, gusto łopjenatych a až do 10 kwiśecych bocnych gałuzow.

Łopjena

Měnjate łopjena su wuske, swětłozelene, linealiske až pśisamem nitkojte, cełokšomne a dośěgnu dłujkosć wót 1,5 až do 3 (4) cm a šyrokosć wót 2 až do 3 mm. Njekwiśece pšuśiki su gusto łopjenate.

Kwiśonki

Kwiśo wót apryla až do julija (awgusta). Kwiśonki stoje w njepšawych wokołkach z 10 až 20 promjenjami. Pśikšywne łopjeńka kwiśonkowych stołkow su njezrosćone, šyroko-tśirožkowe a nejpjerwjej žołte ale pózdźej cerwjenojte. Žołte załzy kwiśonkowego keluška ma formu połmjaseca a njasu 2 rožka.

Płody

Płody su kapsle z połkulowymi brodajcami.

Maśizny

Rostlina wopśimjejo toksistiske triterpeny w běłej mězdze.

Stojnišćo

Rosće na suchych pěskowych zemjach, pśedewšym na suchych błomjenjach, na kamjentnych nakłonjach, w swětłych krickach, na kšomach a na drogowych kšomach. Ma lubjej skerjej suche a bazowe zemje.

Rozšyrjenje

Rostlina jo w srjejźnej a pódpołdnjowej Europje rozšyrjona, pśi comž w Nimskej w dłujkowjacornej nižynje felujo.

Škódniki a chóroby

Rostlina jo cesto wót brunawow podeńdźena, pśi comž jo nachylny zežywjarnik grochoweje brunawy Uromyces pisi. To statkujo typiske wurostki rostliny, kótaraž mimo togo njekwiśo. Pótom jo swětłozelena, šwižna a njeroznogaśowana. Mimo togo njaso na dolnem boku skrótšenych łopjenow oranžowe tšocki.

Wóna jo głowna futrowańska rostlina guseńcow wjelkomlokowego nocnego mjatela.

Žrědła

Wó rostlinje

• GU Maxi-Kompaß Blumen, ISBN 3-7742-3852-9, bok 57 (nim.)
• GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, bok 62 (nim.)
• Meyers Taschenlexikon Biologie, In 3 Bänden, 3. zwězk, ISBN 3-411-12033-9, bok 288, pód lema Wolfsmilch (Euphorbia) (nim.)
• Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, bok 164 (nim.)
• Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, bok 262 (nim.)
• Steinbachs Großer Pflanzenführer, ISBN 978-3-8001-7567-3, bok 98 (nim.)
• Ullstein Lexikon der Pflanzenwelt, 1973, ISBN 3-550-16019-4, strona 492, pód lema Wolfsmilch (Euphorbia) (nim.)

Wó maśiznje

• Christoph Mayr: Giftfibel, Giftstoffe aus der Tier- und Pflanzenwelt, Bechtermünz Verlag, 1995, ISBN 3-86047-390-5, bok 81 (nim.)

Eksterne wótkaze

• Cypresowe wjelkowe mloko. W: FloraWeb.de. (nim.)
• Rozšyrjeńska kórta za Nimsku pśi Floraweb (nim.)