Kardamom

Wšedny kardamom

Kardamom (Elettaria cardamomum)
systematika
Domena	Eukaryoty
Swět	Rostlinstwo
	Monokotyledony Commelinidy
pórěd:	(Zingiberales)
swójźba:	Jumbjerowe rostliny (Zingiberaceae)
rod:	Kardamom (Elettaria)
družyna:	Wšedny kardamom
wědomnostne mě
Elettaria cardamomum
(L.) Maton

Kardamom (Elettaria cardamomum) jo rostlina ze swójźby jumbjerowych rostlinow (Zingiberaceae), kótaraž se ako wěrca wužywa.

Kapsle a semjenja

Wopis

Kardamom jo wěcejlětna rostlina z mócnym ricomom. Jadnotliwe spła z wjele łopjenami su zwětšego 2-3 metrow wusoke, rědko su až do 5,5 m wusoke. Wogonk z kwiśonkami wurosćo z nadzemskich wogonkow a jo až do 1,5 metrow wusoki. Kwiśonki su zrědowane w grankach a maju swětłomódre łopjena ze žołtymi kšomami. Płody su zeleno-žołte słomowate kapsle z tśimi bokami. W kuždej kapsli jo 16–24 cerwjenobrunych semjenjow, kótarychž formy se rozeznawaju.

Póchad

Kardamom póchada z pódpołdnjoweje Indiskeje a z kupy Sri Lanka. Indiski kardamom jo mjeńšy, ale wěcej aromatiski. Kardamom se źinsa teke z Guatemale, Tanzanije a Vietnama importěrujo.

Wužywanje w kuchni

W kardamomowych semjenjach jo eteriski wólej, cogoždla maju wěrcojtu, słodkowótšu aromu. Dokulaž kardamom swój aroma malsnje pózgubijo, se góźi jen w kapslach wobchowaś a semjenja akle pśed wužywanim wuprojś a zetrěś.

Kardamom jo rozšyrjony pśedewšym w aziatiskej kuchni. W europskej kuchni se wužywa pśi pjacenju gódownego pjacywa, na pś. paprjeńca. Mimo togo se wužywa teke za jěšnice, likery a ako źěl wěrcowych měšańcow. Pśi gótowanju arabiskego kafeja jo rozšyrjony nałog, kafej z kardamomom wěrcowaś. Rowno tak se wužywa za gótowanje teja z mlokom, kótaryž se tradicionelnje pó islamskem zajtšnem bjatowanju póstaja.

• 
  Wšakorake kšacenje pśi gótowanju kardamomowego pulbjerja .

Wótkaze

• Gernot Katzers Gewürzseiten
• Inhaltsstoffe des Kardamoms