Lipa
| |
| Slobrana lipa (Tilia tomentosa) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy II | |
| pórěd: | (Malvales) |
| swójźba: | Slězowe rostliny (Malvaceae) |
| pódswójźba: | Lipowe rostliny (Tilioideae) |
| rod: | Lipa[1][2] |
| wědomnostne mě | |
| Tilia | |
| L. | |
Lipa[1][2] (Tilia) jo rod z pódswójźby lipowych rostlinow (Tilioideae) znutśika slězowych rostlinow (Malvaceae).
Wopis
wobźěłaśLipy su w lěśe zelene bomy. Rostliny cesto wubitki wutwórje.
Zdonk jo tłusty.
Kulowate až wutšobojte łopjena sejźe na śańkich wogonkach. Wóni w nazymje spěšnje zažołtnu.
Kwiśo w lěśe. Małke, wónjajuce, dwójorodnikojske kwiśonki su bjacharjowe, nažołte a stoje w promjenjach. Kuždy kwiśonkowy stołk jo z kśidłatym naběłym znosujucym łopjeńkom zrosćone.
Płody su małke, kulojte, twarde, zelene wórjechowe płody, kótarež jano jadne semje wopśimjeju.
Rozšyrjenje
wobźěłaśRostliny su w měrnych regionach Azije, Europy a pódpołnocneje Ameriki rozšyrjone.
Wužywanje
wobźěłaśWjele družynow se rad ako alejowe bomy sajźaju, dokulaž spěšnje rosćo, regularny rěz, ale awtowe wótpłuny relatiwnje derje znjaso.
Družyny
wobźěłaśK toś tomu rodoju słuša 45 až 50 družynow.
- ameriska lipa (Tilia americana)
- cerwjena lipa (Tilia rubra)
- japańska lipa (Tilia japonica)
- krimska lipa (Tilia x euchlora)
- nižozemska lipa (Tilia × europaea L. = T. cordata? × T. platyphyllos) (Syn.: T. × intermedia, T. × vulgaris Hayne, T. ×europaea var. pallida Rehder)
- pózdna lipa (Tilia cordata)
- slobrana lipa (Tilia tomentosa)
- wisata lipa (Tilia petiolaris)
- rana lipa (Tilia platyphyllos)
Nožki
wobźěłaś- ↑ 1,0 1,1 Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 218
- ↑ 2,0 2,1 W internetowem słowniku: Linde
Žrědła
wobźěłaś- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, bok 906 (nim.)
- Ulrich Hecker: BLV Handbuch Bäume und Sträucher, ISBN 978-3-8354-0021-4, bok 265 (nim.)