Carnica
|
Toś ten nastawk z temu družyna jo pó lema na drugi nastawk pódobny. Drugi lema carnicy ma temu rod. |
|---|
| |
| Carnica (Vaccinium myrtillus) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Jědrowe eudikotyledony | |
| Asteridy | |
| pórěd: | (Ericales) |
| swójźba: | Wrjosowe rostliny (Ericaceae) |
| rod: | Carnica[1][2] (Vaccinium) |
| družyna: | Carnica |
| wědomnostne mě | |
| Vaccinium myrtillus | |
| L. | |
Carnica[1][2] (Vaccinium myrtillus) jo rostlina ze swójźby wrjosowych rostlinow (Ericaceae). Dalšne serbske mě jo carna jagoda[1][2].
Wopis
wobźěłaśCarnica jo w lěśe zeleny małorostny kerk, kótaryž dośěgnjo wusokosć wót 15 až do 50 cm. Rostlina jo mócnje roznogaśowana.
Ma wótšo granjate, w zymje zelene gałuzy.
Łopjena su měnjate, nage, zelene, jajojte, mělnje rězane a w nazymje wótpadnu.
Kwiśonki
wobźěłaśKwiśo wót apryla až do (junija) awgusta. Kulowate kwiśonki stoje pó jadnom w łopjeńkowych rozporach. Krona dośěgnjo dłujkosć wót 4 až do 7 mm a jo zelenojśe až blěźe rožojśe abo purpurowje pśeběžane.
Płody
wobźěłaśPłod jo jagoda z módrocerwjenym měsom a dośěgnjo wjelikosć wót 5 až do 8 mm. Aromatiske płody wopśimjejo cukor, płodowe kisaliny, garbowadła, anthocyanowe barwidła, flavonoidy a witaminy.
Fryšnje wóni skerjej wótwjedujuce statkuju, mjaztym až sušone a ako mězgu běgotu wólažcuju.
Stojnišćo
wobźěłaśRosćo w lěsach, bagnowych gólach a górskich gólach. Ma lubjej fryšne, małokalkate, małobazowe, teke wótsypkowe abo płonodnowe zemje.
Rozšyrjenje
wobźěłaśRostlina jo w pódpołnocnej a srjejźnej Europje rozšyrjona, pśi comž w Alpach we wusokosćach wót wěcej ako 2500 m, pódpołnocno-špańskich górinach, na Korsice, w Apenninach a górinach Balkańskich połkupow wustupujo.
Wužywanje
wobźěłaśJagody se k mězdze, winu, želejoju, marmelaźe a kompotoju pśeźěłuju.
Pódobna družyna
wobźěłaś- Wopowańska jagoda (Vaccinium uliginosum) ma kulojte wogonki, módrozelene łopjena. Jeje jagody su znutśika swětłe.
Nožki
wobźěłaś- ↑ 1,0 1,1 1,2 Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 89
- ↑ 2,0 2,1 2,2 W internetowem słowniku: Heidelbeere
Žrědła
wobźěłaś- Meyers Taschenlexikon Biologie, In 3 Bänden, 2. zwězk, ISBN 3-411-12023-1, boka 5-6 (nim.)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, bok 470 (nim.)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, bok 44 (nim.)
Eksterne wótkaze
wobźěłaś
- Carnica ako gójeńska rostlina: wopśimjeśowe maśizny, nałožowanje, wuskutk gójenja carnicow (nim.)
- Mapa wó swětodalokem rozšyrjenju pśi linnaeus.nrm.se
- Informacije pśi Floraweb (nim.)
ananas • aprikoza • awokado • banana • brěška • carnica • citrona • curuba • dorničałka • durian • etrog • figa • grapefruit • granatowe jabłuko • guawa • hendryška • hurmi kaki • jabłuko • jackfruit • kaki • karambola • kiwi • kiwano • kšuška • kumkwat • kwětla • limeta • litśi • malina • mandarina • mandla • mango • marakuja • maruša • naši • oliwa • ostružina • papaja • paw-paw • pitahaya • oranža • pomelo • pogjarzlina • rambutan • janske jagodki (běłe, cerwjene, carne) • ringlota • slěwka • tamarillo • třěšeń • słynica • winowa jagodka • wišnja